Na een toetsweek, een week waarin veel gevraagd is van leerlingen/studenten is het goed om weer even iets actiefs te doen. Een werkvorm die positieve energie oplevert. Tijd voor een vrolijke, laagdrempelige werkvorm ‘Kaartje raden’, die de sfeer positief beïnvloedt, die leerlingen/studenten in beweging brengt en die leerlingen/studenten leert associëren en de woordenschat spelenderwijs vergroot. Het spel lijkt een beetje op ‘Thirty seconds’.
Er zijn ‘gewone kaartjes’ die aansluiten bij school, er zijn ‘Zomerkaartjes’ en ‘Winterkaartjes’.

Voor wie

• Bovenbouw PO (basisschool)
• VO (voortgezet onderwijs)
• Mbo

Doel:

• Leerlingen/studenten durven voor de klas te staan om iets uit te beelden dan wel te omschrijven
• Vergroten actieve woordenschat
• Leerlingen/studenten leren associëren
• Plezierig met elkaar in competitie gaan
• Creëren van een gezellige fijne sfeer

Werkwijze:

• Kies welke soort kaartjes je wil gaan gebruiken
• Print de pagina met de kaartjes
  • Voor ‘gewone kaartjes’ KLIK HIER
  • Voor ‘Zomerkaartjes’ KLIK HIER
  • Voor ‘Winterkaartjes’ KLIK HIER
• Knip de kaartjes uit en kies welke je wil gebruiken in de klas.
• De leerlingen/studenten zetten de tafels aan de kant en zetten de stoelen in een grote V-vorm.
• Verdeel de groep in twee teams en zet deze schuin tegenover elkaar.
  Daarna kan het spel gespeeld worden.
• Je hebt ook een stopwatch nodig. Dat kan via een smartphone waarbij je een van de leerlingen de rol van tijdbewaker geeft. Of digitaal via het digibord bijvoorbeeld :
  https://www.online-stopwatch.com/dynamite-timer/full-screen/
  dan komt er een geluidssignaal wanneer de tijd om is.

Spelregels:

• Een leerling/student uit een van de twee teams gaat voor de klas staan en krijgt een minuut de tijd om zoveel mogelijk kaartjes te raden en ‘weg’ te spelen.
• Laat de leerling/student die aan de beurt is een kaartje zien en deze gaat wat erop staat uitbeelden en/of omschrijven.
• Het uitbeelden doet de leerling/student voor het eigen team dat moet raden wat er op het kaartje staat.
• Zodra het woord geraden is krijgt de leerling/student het volgende kaartje te zien. Voor ieder weggespeeld kaartje krijgt men een punt.
• Zegt een leerling/student per ongeluk een woord of een gedeelte daarvan dat op het kaartje staat dan telt het kaartje niet mee en volgt een time-out van tien strafseconden waarin niet geraden kan worden. Ik doe dat door hardop van tien terug te tellen naar nul.
• Het team dat niet aan de beurt moet stil zijn.
• De score wordt bijgehouden op een blaadje.
  Leerlingen/studenten kunnen erg fanatiek worden van ‘kaartje raden’ en hard gaan roepen. Maak hierover afspraken. Ook door elkaar roepen helpt niet echt bij
  Om de kaartjes te downloaden

Variatie

Je kunt dit spel ook spelen met complimentenkaarten. Dan moeten leerlingen/studenten een vaardigheid of eigenschap omschrijven die op een kaartje staat. Ze mogen dan de geraden kaart geven aan iemand waarvan ze vinden dat het omschreven compliment het beste past. Zie voor meer uitleg: KLIK HIER

Bron:

Deze werkvorm heb ik vorm gegeven zodat het paste bij de mijn praktijksituatie. De oorspronkelijke bron is het spel ‘Thirthy seconds’ .

Werkvormen om aan de sociale veiligheid in groepen werken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Gedoe in groepen vóór zijn ?

Om gedoe in groepen vóór te zijn. Om te voorkomen dat pestgedrag ontstaat heeft Kieresoe twee spellen ontwikkeld:

Grapje! Moet toch kunnen?! Dat was het Thema van de Week tegen pesten van de stichting School en Veiligheid een paar jaar geleden. Een belangrijk thema want een plezierige sfeer en samen lachen gaan vaak hand in hand.
In de eerste periode van het schooljaar worden de normen bepaald in de groep en humor kan daarbij helpen.

Toch is het ook glad ijs: wanneer gaat een grapje te ver. Wanneer wordt lachen uitlachen. De grenzen zijn vaak diffuus. ‘Wanneer is een grapje grappig?’ is een vraag die haast niet te beantwoorden is. Wanneer is iets grappig en wanneer grensoverschrijdend? Een grapje in de ene context kan prima zijn terwijl in een andere context dezelfde grap echt niet kan.

Humor en grappen stellen een toehoorder vaak ook voor een dilemma. Als je niet lacht zul je de grap wel niet snappen of een ‘zeikerd’ zijn of iemand zonder gevoel voor humor.
Door te lachen om een grap help je om de norm in een groep te bepalen. Door te lachen accepteer je een grens.
Een grap kan ook bedoeld zijn om een spiegel voor te houden en daardoor kunnen mensen aan het denken gezet worden over de (uitvergrote) werkelijkheid.

Soms is het heel duidelijk: er wordt een grap gemaakt ten koste van een ander. Wanneer dat herhaaldelijk gebeurt en de ‘grappenmaker’ niet wordt terug gefloten kan dit ontaarden is pestgedrag wat schadelijk is niet alleen voor het slachtoffer maar voor de hele groep.

Doel

• Bewust-worden van gevolgen van schijnbaar onschuldige grapjes
• Bespreekbaar maken uitschelden
• Leerlingen/studenten laten nadenken welke rol je kunt pakken in deze situatie
• Leren van elkaars inzichten
• Bevorderen positief groepsgevoel

Voor wie

• Bovenbouw PO
• Onderbouw VO

Werkwijze

• Download het verhaal HIER
• Download eventueel de PowerPointPresentatie HIER. De stellingen gaan niet over het verhaal maar over grapjes maken in het algemeen. Lees vooraf de stellingen goed door en kies die stellingen die passen bij jouw groep.
• Lees het verhaal voor en bespreek het met de klas.
• Kies vervolgens een van de twee volgende werkwijzen:

Post-its met Flap

• Verdeel de groep in twee- of drietallen.
• De stellingen worden voorgelezen en/of getoond via de PowerPoint op het Digibord.
• Leerlingen/studenten gaan in hun groepje overleggen en vervolgens naar aanleiding van de stelling een argument voor of tegen bedenken. Dit wordt op een Post-it genoteerd.
• De Post-its worden op een gezamenlijke flap geplakt.
• Bespreek na afloop opvallende uitspraken in de groep:
  • Zijn er overeenkomsten, verschillen?
  • Welke thema’s keren steeds weer terug in het groepsgesprek?
  • Aanvullende opdracht: maak eigen stellingen en wissel deze uit.

Scenes maken

• Laat leerlingen/studenten in tweetallen of kleine groepjes twee of drie stellingen uitkiezen.
• Ze moeten nu met behulp van de stelling een klein verhaaltje bedenken en dat ook uitspelen.
• Iedere scene heeft een begin, een midden en een duidelijk einde.
• Vertel vooraf dat de scenes worden nabesproken en welke vragen er dan gesteld worden.
• Geef ze niet te lang de tijd om te bedenken en te repeteren: vijf  tot tien minuten is voldoende. Dit maakt de presentatie achteraf ‘veiliger’.
• Vertel leerlingen/studenten dat in een theatervoorstelling eindeloos geoefend wordt. Dus als het resultaat minder geslaagd is dan kinderen vooraf hoopten, ligt het vooral daaraan.
• Aan elkaar presenteren en nabespreken. Mogelijke vragen:
  • Wat heeft deze scene ons willen zeggen?
  • Was wat er gebeurde herkenbaar?
  • Wat heeft het groepje leerlingen/studenten goed gedaan?

Verder lezen

• Huygen, S. (2018, 25 oktober). Wat er schuil gaat achter “zomaar een grapje“.
• Stevens, L. en Bors, G. (2015) Pedagogisch Tact. 3^e druk. Garant.

Werken aan pestpreventie?

Met het stellingen-pakket ‘GroepsGedoe’ leren leerlingen/studenten elkaar beter kennen en leren ze vooral hoe ze zelf invoed kunnen hebben op de dynamiek in de groep.

Wat is dat nu eigenlijk ‘normaal’? Welk gedrag verwachten we van leerlingen/studenten? Wat vinden wij als docenten normaal en waarin ontstaan verschillen? Zijn deze verschillen te overbruggen? Welke ongeschreven regels zijn er in een groep?
Met een klas in gesprek gaan aan de hand van onderstaande werkvorm kan een hulpmiddel zijn om duidelijkheid te krijgen en een aanleiding om over normen en waarden van gedachten te wisselen.

Doel

• Helder krijgen wat gewenst gedrag eigenlijk is
• (H)erkennen ongeschreven regels
• Verschillen herkennen in elkaars visie
• Gesprek aangaan over verschillen in normen en waarden
• positieve groepsvorming

Voor wie

• Groep 8 PO
• VO
• MBO

Werkwijze

Ongeschreven regels zijn omgangsvormen, een soort afspraken waar iedereen zich aan houdt zonder dat het échte regels zijn.
Start de werkvorm met uitleg en laat leerlingen/studenten komen met voorbeelden of gebruik onderstaande voorbeelden:

• Je kijkt niet ongevraagd op iemands telefoon mee
• Je draagt geen sokken als je sandalen aanhebt
• Je maakt niet ongevraagd een foto van iemand
• Je bent niet té eerlijk
• Je moet iemand niet de hele tijd aanstaren
• Je gaat niet ongevraagd spieken
• snitchen

In sommige groepen gelden ongeschreven regels die soms vervelend zijn

• Het is stom om goede cijfers te halen
• Als je iets heel op tijd inlevert ben je een nerd
• Als je met die en die omgaat hoor je er niet meer bij

Welke ongeschreven regels zijn er in deze groep?
Leerlingen/studenten bespreken dit in kleine groepjes en noteren deze regels. Wat zijn de consequenties wanneer je die overschrijdt?
Klassikaal bespreken en op het bord de meest voorkomende ongeschreven regels noteren.

Bespreken wat de verschillen zijn tussen ‘netjes’ en ‘normaal’. Netjes is beschaafd, beleefd. Het is fijn als leerlingen/studenten dit doen. Normaal is vanzelfsprekend. Er mag van alle leerlingen/studenten verwacht worden dat dit gebeurt.

.

Leerlingen/studenten krijgen allemaal een werkblad ‘Netjes of Normaal’ en vullen dit individueel in. Om het formulier te downloaden KLIK HIER
Het werkblad bevat een extra kolommen waar ze eigen gedragsvoorbeelden kunnen invullen.
In een groepsgesprek worden alle gedragingen besproken en vervolgens op het bord ingedeeld in kolommen.
Leerlingen/studenten in kleine groepjes (of tweetallen) gedragingen laten verzinnen die hier nog aan toegevoegd kunnen worden.

Bespreek tot slot of er verschil is in wat volwassenen (docenten) normaal vinden en wat leerlingen/studenten vinden

Bron

Deze laatste werkvorm en ook het formulier is gebaseerd op een lesidee van Paul Pelle. Paul verzamelt veel lessen voor met name mentoren in het VO en publiceert deze op zijn website. Zie: www.mentortijd.nl

Extra werkvorm om het groepsgevoel te versterken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Gedoe in groepen vóór zijn ?

Om gedoe in groepen vóór te zijn. Om te voorkomen dat pestgedrag ontstaat heeft Kieresoe twee spellen ontwikkeld: