Check! Kaartje raden

Soms is het lekker om even iets actiefs te doen met een klas. Een werkvorm die positieve energie oplevert. Tijd voor de vrolijke, laagdrempelige werkvorm ‘Check! Kaartje raden’, die de sfeer positief beïnvloedt, die leerlingen/studenten in beweging brengt en die leerlingen/studenten leert associëren en de woordenschat spelenderwijs vergroot. Bovendien stimuleert het spel om na te denken over welke complimenten bij welke leerling/student passen.
Het spel lijkt een beetje op ‘Thirty seconds’.
Je kunt hiervoor kaartjes met positieve eigenschappen en vaardigheden zelf maken. Je kunt ook kwaliteitskaartjes nemen of gebruik maken van ‘Complimentenmemory’ waarin zo’n 100 kaarten zitten die je zou kunnen gebruiken. Voor meer info KLIK HIER

Voor wie

  • Bovenbouw PO (basisschool)
  • VO (voortgezet onderwijs)
  • MBO

Doel:

  • (Opnieuw) kennismaken
  • Leren complimenteren
  • (H)erkennen van eigenschappen
  • Leerlingen/studenten durven voor de klas te staan om iets te omschrijven
  • Vergroten actieve woordenschat
  • Plezierig met elkaar in competitie gaan
  • Creëren van een gezellige fijne sfeer
  • Bevorderen positief groepsgevoel

Werkwijze:

  • Maak kaartjes met positieve eigenschappen en vaardigheden (zoals ‘kan goed samenwerken’, ‘is creatief’, ‘kan goed luisteren’) of gebruik kaartjes uit een bestaand spel zoals ‘Complimentenmemory’ of het Kwaliteitenspel.
  • De leerlingen/studenten zetten de tafels aan de kant en zetten de stoelen in een grote V-vorm.
  • Verdeel de groep in twee teams en zet deze schuin tegenover elkaar.
    Daarna kan het spel gespeeld worden.

Spelregels:

  • Een leerling/student uit een van de twee teams gaat voor de klas staan
  • Laat de leerling/student is een kaartje zien en deze gaat wat erop staat omschrijven.
  • Dat kan door te beginnen met zinnen als: “iemand met deze vaardigheid kan je helpen met…” of “iemand met deze eigenschap zorgt ervoor dat…” of “Als je een opdracht moet uitvoeren met iemand met deze vaardigheid dan…”
  • De leerling/student kan ook klasgenoten opnoemen die deze vaardigheid bezitten
  • Het eigen team moet raden wat er op het kaartje staat.
  • Zodra iemand weet om welke kaart het gaat roept deze “Check!”
  • Als het goed is krijgt het team van deze leerling/student de kaart en de volgende klasgenoot uit het team krijgt de beurt. Is het antwoord niet goed gaat de beurt naar het andere team.
  • Het team met de meeste kaarten heeft gewonnen.

TIP
Leerlingen/studenten kunnen erg fanatiek worden van ‘Check’ en hard gaan roepen. Maak hierover afspraken. Ook door elkaar roepen helpt niet echt bij het raden van de kaartjes.

Verder lezen

  • Effectief leren complimenteren, Coert Visser KLIK HIER
  • Welk effect hebben complimenten van de leerkracht op het zelfvertrouwen van leerlingen in de bovenbouw van de basisschool? Wij-leren KLIK HIER
  • Feedback om leren zichtbaar te maken. John Hattie & Shirley Clarke KLIK HIER

Bron:

Deze werkvorm heb ik vorm gegeven zodat het paste bij de mijn praktijksituatie. De oorspronkelijke bron is het spel ‘Thirthy seconds’ .

Werkvormen om aan de sociale veiligheid in groepen werken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.


Nieuw: KlassenKlets

Door het hele jaar heen is het van belang om de dynamiek in een groep positief te beïnvloeden. Om de sfeer positief te beïnvloeden, om de onderlinge band te versterken en een gevoel van saamhorigheid te creëren zijn kennismakingsactiviteiten nuttig en nodig. KlassenKlets bestaat uit kaartjes met vragen die je op verschillende manieren in de klas kunt gebruiken. Het is ook in te zetten als een bordspel. Hoe dat werkt en meer info zie:

Werken aan pestpreventie?

Met het stellingen-pakket ‘GroepsGedoe’ leren leerlingen/studenten elkaar beter kennen en leren ze vooral hoe ze zelf invoed kunnen hebben op de dynamiek in de groep.

Sociale veiligheid op school? Volg met je team een workshop

Vliegende start

Veel leerlingen/studenten vinden de start van het nieuwe schooljaar spannend. Zeker wanneer ze in een nieuwe groep starten of beginnen op een nieuwe school. Veel kennismakingsspelletjes doen helpt om ervoor te zorgen dat leerlingen/studenten zich prettig gaan voelen in de groep. In een klein groepje een ‘vliegtuigje’ vouwen is een leuke activiteit waarbij ze elkaar helpen bij het vouwen en daarna met elkaar in gesprek gaan. Over wat ze willen, hopen en verwachten bij voorbeeld. Ze leren elkaar beter kennen. Het vliegtuigje wordt namelijk gevouwen van een speciaal sjabloon.

Doel

  • Creëren van een veilige gezellige sfeer
  • Bevorderen positief groepsgevoel
  • (opnieuw) kennismaken
  • Delen van verwachtingen
  • Samen nadenken over doelen e verwachtingen
  • Aandacht richten op elkaar en op de groep
  • Creëren van een prettige, ontspannen en gezellige sfeer
  • Versterken onderlinge band

Voor wie

  • Bovenbouw PO
  • VO
  • Mbo

Werkwijze

  • Verdeel de groep in groepjes (maximaal 8 groepjes)
  • Print voor ieder groepje een vliegtuig-sjabloon uit: KLIK HIER.
  • Ieder groepje krijgt een sjabloon met een andere tekst.
  • Het sjabloon wordt ingevuld door alle leden van het groepje
  • Laat leerlingen/studenten het vliegtuigje vouwen.
  • Spreek duidelijk af dat de vliegtuigjes pas mogen gaan vliegen na een teken van de docent.
  • Na dit teken worden de vliegtuigjes naar een ander groepje gevlogen.
  • Dit groepje vouwt het vliegtuigje open en alle groepsleden schrijven hun antwoorden erbij.
  • Dit gaat door tot bij alle groepjes, alle verschillende vliegtuigjes zijn voorbij gekomen.
  • Haal de vliegtuigjes op en bespreek klassikaal de opbrengsten na.

Stellingen in de sjablonen van de vliegtuigjes:

  • Dit wordt een superfijne klas omdat…
  • Als ik iets niet weet vraag ik het aan…
  • Het leukste schoolvak is…
  • Wat ik dit schooljaar zeker ga doen is….
  • Een nieuwe klas is fijn want…
  • Met mijn diploma op zak kan ik straks…
  • Ik heb juist voor deze school gekozen omdat…
  • Wat helpt om beter te leren of te presteren …

Nieuw Kennismakingsspel: KlassenKlets

Door het hele jaar heen is het van belang om de dynamiek in een groep positief te beïnvloeden. Om de sfeer positief te beïnvloeden, om de onderlinge band te versterken en een gevoel van saamhorigheid te creëren zijn kennismakingsactiviteiten nuttig en nodig. KlassenKlets bestaat uit kaartjes met vragen die je op verschillende manieren in de klas kunt gebruiken. Het is ook in te zetten als een bordspel. Hoe dat werkt en meer info zie:

Het schooljaar positief beginnen met leerlingen?

Goed voorbereiden op de Gouden Weken na de vakantie?

Meer weten over groepsdynamiek en de eerste weken van het schooljaar? Ga met je team aan de slag tijdens een actieve, praktijkgerichte workshop:

Complimenten Rally

Het geven van positieve feedback en complimenten door leerlingen/studenten aan elkaar versterkt relaties en kan zorgen voor een goede sfeer in de klas. Het bevordert de onderlinge betrokkenheid. Het beïnvloedt de groepsdynamiek op een positieve manier. Als leerkracht geeft het werken met deze werkvorm ook inzicht in hoe klasgenoten elkaar zien.
Bovendien leren leerlingen/studenten complimenten te ontvangen en te internaliseren. Het kan het zelfvertrouwen en het zelfinzicht vergroten.
Leerlingen/studenten gaan, voor ze iemand uitkiezen in deze ‘rally’, hardop met elkaar bespreken bij wie een bepaalde vaardigheid/eigenschap het beste past. Dus ook klasgenoten wiens naam niet op het briefje staan ontvangen op deze manier positieve feedback cq een compliment.

Voor deze werkvorm zijn veel verschillende kaartjes nodig met daarop verschillende positieve eigenschappen en vaardigheden. Het is fijn wanneer er veel kaartjes zijn, er mogen ook dubbele kaartjes tussen zitten: Leerlingen/studenten hebben dan wat te kiezen en soms zal een kaartje geschikt zijn voor meer dan één leerling/student. Je kunt deze kaartjes zelf maken, je kunt Kwaliteitenkaartjes gebruiken maar je zou ook ‘Complimentenmemory’ kunnen aanschaffen waarin zo’n 100 stevige kaarten zitten op A5-formaat die voor deze werkvorm heel geschikt zijn. Voor bestellen KLIK HIER
Maak je zelf kaarten zorg er dan voor dat de vaardigheden/eigenschappen op die kaartjes heel divers zijn zodat eigenschappen positief gekaderd zijn en er voor iedereen kaartjes zijn die van toepassing zijn. Bij voorbeeld: ‘is heel precies’, ‘heeft veel energie’, ‘heeft veel ideën’ of ‘blijft niet lang boos’.

Doel

  • (opnieuw) kennismaken
  • Leren complimenteren
  • Complimenten kunnen onderbouwen
  • (H)erkennen van eigenschappen en vaardigheden
  • Inzicht krijgen in eigen en andermans kwaliteiten en vaardigheden
  • Leren delen van kwaliteiten met de groep
  • Anderen helpen kwaliteiten en vaardigheden te (h)erkennen
  • Creëren van een veilige gezellige sfeer
  • Bevorderen positief groepsgevoel

Voor wie

  • Bovenbouw PO
  • VO
  • MBO

Werkwijze

  • Verdeel de klas in twee teams. Kies teamcaptains die de score bij gaan houden
  • Leg op een aantal aan elkaar geschoven tafels een heleboel complimentenkaarten, kleine lege blaadjes en een potlood of pen.
  • De leerling/student uit het team dat aan de beurt is schrijft de naam van een klasgenoot op een van de kleine blaadjes en legt deze omgekeerd op tafel. Daarna worden er drie vaardigheden/eigenschappen die bij deze persoon passen uitgekozen.
  • De leerling/student laat één kaartje aan de klas zien.
  • Het eigen team overlegt hardop en noemt de naam van de klasgenoot die volgens hen het best bij deze kwaliteit past.
    • Wanneer meteen de juiste naam genoemd wordt krijgt het team 3 punten en de volgende speler uit het team is aan de beurt.
    • Wanneer de naam die genoemd is niet de naam is die op het blaadje staat krijgt het team een tweede kaartje te zien en kunnen er 2 punten verdiend worden en is de volgende speler.
    • Nog steeds fout? De leerling/student laat het derde kaartje zien en het team mag voor de laatste keer raden voor 1 punt.
    • Als het team alle drie de keren fout raadt, krijgt het geen punten maar mag het andere team 1 keer raden en een bonuspunt verdienen.
  • Daarna begint een nieuwe ronde met een speler uit het andere team.
  • Het spel eindigt wanneer iedereen aan de beurt is geweest of na een vooraf bepaalde tijd.
  • Het team met de meeste punten wint!

Verder lezen

  • Effectief leren complimenteren, Coert Visser KLIK HIER
  • Welk effect hebben complimenten van de leerkracht op het zelfvertrouwen van leerlingen in de bovenbouw van de basisschool? Wij-leren KLIK HIER
  • Feedback om leren zichtbaar te maken. John Hattie & Shirley Clarke KLIK HIER

Werkvormen om aan de sociale veiligheid in groepen werken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.


Nieuw: KlassenKlets

Door het hele jaar heen is het van belang om de dynamiek in een groep positief te beïnvloeden. Om de sfeer positief te beïnvloeden, om de onderlinge band te versterken en een gevoel van saamhorigheid te creëren zijn kennismakingsactiviteiten nuttig en nodig. KlassenKlets bestaat uit kaartjes met vragen die je op verschillende manieren in de klas kunt gebruiken. Het is ook in te zetten als een bordspel. Hoe dat werkt en meer info zie:

Werken aan pestpreventie?

Met het stellingen-pakket ‘GroepsGedoe’ leren leerlingen/studenten elkaar beter kennen en leren ze vooral hoe ze zelf invoed kunnen hebben op de dynamiek in de groep.

Sociale veiligheid op school? Volg met je team een workshop

Help! Stress!

Studiestress ontstaat wanneer de druk van schoolwerk, sociale verwachtingen en zelf opgelegde eisen zich opstapelen. Leerlingen ervaren het vaak als overweldigend, vooral wanneer ze het gevoel hebben dat ze niet kunnen voldoen aan de verwachtingen die ze van anderen (en van zichzelf) ervaren. Dit kan zich uiten in lichamelijke klachten zoals hoofdpijn of slaapproblemen, maar ook in verminderde motivatie en concentratie.

Als je gemotiveerd bent en gebruik maakt van je talenten, dan levert dat veel energie op en heb je plezier in wat je doet.
Kernwaarden zijn de kracht die je gedrag, je keuzes en je relaties vormgeeft. Ze zijn de fundamentele principes die bepalen wie je bent en wat je doet. Voor leerlingen zijn deze waarden essentieel in hun persoonlijke groei en ontwikkeling, want ze helpen hen niet alleen te ontdekken wie ze willen zijn, maar ook welke richting ze op willen gaan.

Ontdek hoe je de motivatie van studenten/leerlingen kunt verbeteren en tegelijkertijd de stress verminderen. Met behulp van deze werkvorm worden de persoonlijke kernwaarden achterhaald en leren studenten/leerlingen hoe deze kernwaarden samenhangen met stressfactoren en valkuilen.

Bovendien gaan ze met elkaar in gesprek en ervaren zo dat ze niet alleen staan.

Doel

  • Bewust worden en verkennen van eigen doelen
  • Bewust worden van eigen overtuigingen
  • Herkennen van de eigen kernwaarden
  • Leren welke voordelen en valkuilen samenhangen met de gekozen kernwaarden
  • (H)erkennen van stressfactoren
  • Op positieve wijze feedback geven en verkrijgen
  • In gesprek gaan met anderen over kernwaarden
  • Met anderen oplossingen bedenken voor valkuilen en stressfactoren

Voor wie

  • Bovenbouw PO
  • VO
  • Mbo

Werkwijze

  • Print voor alle studenten/leerlingen het werkblad ‘Help! Stress!’ uit. KLIK HIER
  • Print voor jezelf de info: ‘Kernwaarden nader bekeken’ uit KLIK HIER
  • Laat de studenten/leerlingen het werkblad in stilte invullen:
  • Instructie:
    • Kies uit de 21 kernwaarden 9 kernwaarden die wel bij je passen.
    • Kies uit die 9 kernwaarden de 3 kernwaarden die het allerbeste bij je passen.
    • Vul per kernwaarde de voordelen de nadelen/valkuilen in en daaronder wat stress op kan leveren en welke oplossingen er kunnen zijn voor jou.
    • Ga vervolgens in een klein groepje in gesprek.
  • Geef studenten/leerlingen de link naar ‘Kernwaarden nader bekeken’ of print er een paar exemplaren uit ter inzage.
  • Laat studenten/leerlingen de ingevulde werkbladen inleveren. Het vormt een mooie ingang voor een begeleidingsgesprek.
  • Bespreek de opbrengsten klassikaal na.

Verder lezen

Deci, E. L., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. Springer Science & Business Media.

Inspectie van het Onderwijs. (2023). De Staat van het Onderwijs 2023. Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Trimbos-instituut. (2023). Jongeren en mentale gezondheid: Trends en cijfers. Trimbos-instituut.VO-raad. (2022). Onderzoek naar prestatiedruk en studiestress in het voortgezet onderwijs. VO-raad.

Nieuw: KlassenKlets

Door het hele jaar heen is het van belang om de dynamiek in een groep positief te beïnvloeden. Om de sfeer positief te beïnvloeden, om de onderlinge band te versterken en een gevoel van saamhorigheid te creëren zijn kennismakingsactiviteiten nuttig en nodig. KlassenKlets bestaat uit kaartjes met vragen die je op verschillende manieren in de klas kunt gebruiken. Het is ook in te zetten als een bordspel. Hoe dat werkt en meer info zie:

Werken aan pestpreventie?

Met het stellingen-pakket ‘GroepsGedoe’ leren leerlingen/studenten elkaar beter kennen en leren ze vooral hoe ze zelf invoed kunnen hebben op de dynamiek in de groep.

Werkvormen om aan de sociale veiligheid in groepen werken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Sociale veiligheid op school? Volg met je team een workshop

Odd socks day

Odd socks day wordt gevierd op 12 november. De dag is in het leven geroepen om te vieren dat we allemaal uniek zijn. Door op die dag twee verschillende of hele rare sokken te dragen laat je zien dat het oké is om anders te zijn en dat je tegen buitensluiten, pesten en discriminatie bent.

Je kunt op school iedereen stimuleren om twee verschillende sokken te dragen zo weer even aandacht te hebben voor het recht dat iedereen heeft om anders te zijn. Mooi moment om in de klas stil te staan bij sociale, culturele en persoonlijke diversiteit.

Je kunt ook aan de slag met een werkvorm die juist gaat over uniek-zijn en het bewust worden van ieders uniciteit.
Wat is identiteit, wat is imago en wat zijn daar de verschillen tussen. Zien anderen jou zoals je jezelf ziet? Met deze werkvorm ga je rondom deze vragen aan de slag met behulp van de ‘Identiteitscirkel’ (Abram, 2008)

Laat leerlingen/studenten de gemaakte identiteitscirkel inleveren: het vormt wellicht een mooi ingang voor een begeleidings- of mentorgesprek.

Doel

  • Op een positieve manier ieders uniek-zijn bekijken
  • Accepteren van verschillen in de groep
  • Stilstaan bij de begrippen identiteit en imago
  • Zelfvertrouwen over eigen ideeën te vergroten
  • Luisteren naar ideeën van een ander
  • Dingen te bekijken vanuit een ander perspectief
  • Reflecteren op eigen proces
  • Bevorderen positief groepsgevoel

Voor wie

  • Bovenbouw PO
  • VO
  • Mbo

Werkwijze

  • Print voor alle leerlingen/studenten het werkblad uit KLIK HIER
  • Geef een korte uitleg over wat identiteit is en wat imago is en deel de werkbladen uit
  • Iedereen vult de vragen in en maakt vervolgend de identiteitscirkel
  • Verdeel de klas in kleine groepjes van drie of vier personen
  • De groepjes leggen aan elkaar uit hoe hun identiteitcirkel eruit ziet
  • Bespreek de opbrengsten klassikaal na

Verder lezen

Abram Ido (2008) Artikel “Het Arenamodel ” KLIK HIER
Stevens Jan : Artikel “Ben jij Uniek?” KLIK HIER
Biesta Gert: Longread KLIK HIER

Nieuw: KlassenKlets

Door het hele jaar heen is het van belang om de dynamiek in een groep positief te beïnvloeden. Om de sfeer positief te beïnvloeden, om de onderlinge band te versterken en een gevoel van saamhorigheid te creëren zijn kennismakingsactiviteiten nuttig en nodig. KlassenKlets bestaat uit kaartjes met vragen die je op verschillende manieren in de klas kunt gebruiken. Het is ook in te zetten als een bordspel. Hoe dat werkt en meer info zie:

Werken aan pestpreventie?

Met het stellingen-pakket ‘GroepsGedoe’ leren leerlingen/studenten elkaar beter kennen en leren ze vooral hoe ze zelf invoed kunnen hebben op de dynamiek in de groep.

Werkvormen om aan de sociale veiligheid in groepen werken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Sociale veiligheid op school? Volg met je team een workshop

Ik ben uniek

topklas in de kring eigendunkspel

Een nieuwe groep, een nieuwe omgeving kan erg spannend zijn voor leerlingen/studenten. Aan het begin van het schooljaar zijn kennismakingsspellen cruciaal om van een klas een positieve groep te maken. Een groep waarin iedereen zich thuis voelt, zichzelf kan zijn en zich veilig voelt. Hoe beter klasgenoten elkaar kennen hoe makkelijker het wordt om een fijn pedagogisch en veilig klimaat te creëren. Met deze werkvorm ontdekken leerlingen/studenten dat ze welliswaar uniek zijn maar ook veel gemeen hebben met klasgenoten.

Doel

  • Kennismaken met elkaar en de docent
  • Aandacht richten op elkaar en op de groep
  • Versterken onderlinge band
  • Creëren van een veilige gezellige sfeer
  • Persoonlijke zaken durven delen

Voor wie

  • Bovenbouw PO
  • VO
  • Mbo
  • HBO

Werkwijze

  • Laat leerlingen/studenten in een grote kring zitten.
  • Stel de groep allerlei algemene vragen zoals:
    • Ben je thuis de jongste, oudste, middelste
    • Heb je een huisdieren
    • Doe je aan sport
    • Speel je een instrument
  • Wanneer het antwoord ja is moeten leerlingen/studenten gaan staan
  • Vervolgens vraag je of leerlingen/studenten iets willen vragen aan de groep.
  • Dan komt de stelling die iedere leerling moet aanvullen: “Ik ben uniek want…”
  • Wanneer een leerling/student ‘niets’ weet zullen klasgenoten helpen: “Jij bent uniek want jij bent heel goed in…”

Bron:

Met dank aan creatieve duizendpoot Bregje van Goethem: docent, expert ondermijning in het onderwijs en sociale veiligheid.





Gedoe in groepen vóór zijn ?

Om gedoe in groepen vóór te zijn. Om te voorkomen dat pestgedrag ontstaat heeft Kieresoe twee spellen ontwikkeld:

Extra werkvorm om het groepsgevoel te versterken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Grip op de groep krijgen? Volg met je team een workshop

Over de streep ‘light’

meer voeten over de streep werkvorm

‘Over de streep’ is een werkvorm die is overgewaaid uit de Verenigde Staten. Een heftige werkvorm daar waarbij middelbare scholieren tijdens ‘Challenge Day’ een anti-pestprogramma volgden. Intussen is het een veel gebruikte kennismakingswerkvorm. Tijdens deze ‘light-variant’ leren studenten/leerlingen elkaar beter kennen. Met de vragen die gesteld worden kan eindeloos gevarieerd worden.

Bij deze oefening is het erg belangrijk goed voor te bereiden. Het is belangrijk te weten dat leerlingen (ongewild) bij deze oefening grenzen overschrijden. Soms kunnen zaken voor leerlingen/studenten te confronterend zijn of worden ze aan een persoonlijk dilemma of trauma herinnerd. Het is zaak zorgvuldig af te wegen welke vragen er gesteld worden. Wanneer de vragen erg persoonlijk worden kan het ‘zwaar’ worden. De oefening is luchtig te houden door erg afwisselend te zijn in de vraagstellingen, bouw makkelijke vragen in zodat er momenten zijn dat ze even niet hoeven nadenken. Vragen stellen over grappige of ongemakkelijke situaties kunnen ook voor ‘lucht’ zorgen. “Degenen die weleens een wind gelaten hebben op een ongepast moment gaan naar die kant de rest gaat naar de andere kant.”  “Wie weleens een trui achterstevoren of binnenstebuiten aan heeft gehad en dat pas op school gemerkt heeft gaat aan deze kant staan de rest gaat naar de andere kant.”

Zorg voor vaart in de oefening en laat weinig ruimte voor twijfel. Daardoor is het ook niet zo erg wanneer een leerling/student per ongeluk aan de verkeerde kant gaat staan. Kort nabespreken na een vraag kan maar maak het niet te lang.

Doel

  • Kennismaken met elkaar en de docent
  • Aandacht richten op elkaar en op de groep
  • Versterken onderlinge band
  • Creëren van een veilige gezellige sfeer
  • Persoonlijke zaken durven delen

Voor wie

  • Bovenbouw PO
  • VO
  • Mbo
  • HBO

Werkwijze

  • Kies van tevoren de stellingen of vragen waarmee je in deze klas wil werken.
  • Voor deze werkwijze is veel ruimte nodig want hierbij komen leerlingen/studenten letterlijk in beweging.
  • Er worden steeds stellingen voorgelezen. Groepsleden die het eens zijn met de stelling gaan naar rechts, degenen die het er niet eens zijn gaan links staan. In het midden mag (nog) niet.
  • Dan gaan groepsleden proberen met argumenten leerlingen/studenten laten wisselen van kant.
  • Wanneer iemand een nuance aanbrengt mag iedereen die dit goed vindt een stap naar het midden zetten.
  • Hou vaart in het ‘spel’ en zorg ervoor dat iedereen een inbreng heeft.
  • Leg uit aan studenten/leerlingen dat de keuze voor of tegen een stelling vaak moeilijk kan zijn. Zeg dat het niet erg is om van gedachten te veranderen. Nadenken is in essentie van gedachten veranderen…

TIP:
Soms hebben jongeren de neiging om aan één kant te blijven staan. Laat leerlingen/studenten bij de eerste stelling kiezen voor links of rechts gaan staan. Wanneer de volgende stelling aan de beurt is moeten ze niet rechts of links gaan staan maar aan voor- of achterzijde van de ruimte. Er zijn dan niet twee maar vier kanten waar leerlingen/studenten naar toe kunnen lopen. Ervaring leert dat wanneer leerlingen/studenten sowieso in beweging moeten komen ze ook eerder geneigd zijn écht te kiezen.

Variatie

  • Werk op dezelfde manier als bij werkwijze 1, alleen laat je nu leerlingen/studenten niet zelf voor of tegen een stelling kiezen maar je verdeelt ze in twee groepen. Een groep is vóór en de andere groep is tegen de stelling.
  • Laat leerlingen/studenten argumenten bedenken voor een stelling waar ze wellicht helemaal niet achter staan. Zo worden ze bewust van het feit dat je een stelling van twee kanten kunt bekijken.
  • Maak de groepen steeds anders van samenstelling en zorg voor inbreng van iedereen.

Vragen over de streep voorbeelden voor een brugklas

  • Ben je thuis de jongste, oudste, middelste
  • Kies tussen: pizza/shoarma
  • Heb je een huisdieren
  • Doe je aan sport
  • Ben je blij of niet blij van de basisschool af te zijn
  • Rekenen of taal wat is leuker
  • Wie vindt het spannend om een gesprekje met een vreemde te beginnen? En wie vindt dat makkelijk?
  • Wie is er weleens bang om uitgelachen te worden
  • Wie is er weleens onzeker over zijn uiterlijk
  • Wie is er weleens bang geweest dat je er niet bij hoort
  • Wie vindt het sowieso moeilijk om zijn vinger op te steken ook als je het antwoord weet.
  • Wie speelt een instrument
  • Friet of poffertjes
  • Wie is weleens bang geweest dat er over je geroddeld wordt
  • Wie heeft er ADD ADHD OCD Autisme of dyslectie
  • Wie heeft er een bril, lenzen, kunstgebit of een houten been.
  • Muziek of handvaardigheid wat is leuker
  • Wie heeft er wel eens heimwee wanneer je op kamp gaat of gaat logeren
  • Van wie hebben ánderen weleens gezegd dat ze goed kunnen zingen/dansen

Bron

Over de streep is een onderdeel van ‘Challenge Day’: een beproefde methode om respect en meeleven tussen de scholieren te stimuleren en vooroordelen tegen te gaan. Het stamt uit het Amerikaanse televisieprogramma ‘If You Really Knew Me‘.

Meer info:

  • Over de streep documentaire NPO KLIK HIER
  • Artikel/ervarings verhaal ‘Alleen zij gaat over de streep. Nu wordt het spannend, wat doet de klas?’ Nivoz KLIK HIER

Werkvormen om aan de sociale veiligheid in groepen werken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Gedoe in groepen vóór zijn ?

Om gedoe in groepen vóór te zijn. Om te voorkomen dat pestgedrag ontstaat heeft Kieresoe twee spellen ontwikkeld:

Meer weten over groepsdynamiek en de eerste weken van het schooljaar? Ga met je team aan de slag tijdens een actieve, praktijkgerichte workshop:

Omgaan met complimenten

formulier omgaan met complimenten

Het geven van positieve feedback en complimenten door leerlingen/studenten aan elkaar versterkt relaties en kan zorgen voor een goede sfeer in de klas. Het bevordert de onderlinge betrokkenheid. Het beïnvloedt de groepsdynamiek op een positieve manier.
Maar hoe geef je nu precies complimenten en hoe ontvang je ze. Met behulp van het werkblad gaan leerlingen/studenten eerst individueel en daarna in een klein groepje nadenken over complimenten geven en ontvangen. Daarna volgt een klassikale nabespreking.

Doelen

  • Elkaar beter leren kennen
  • Het leren geven en ontvangen van complimenten
  • Bewust worden van eigen manier van omgaan met complimenten
  • Aandacht richten op positieve eigenschappen van klasgenoten
  • Anderen helpen kwaliteiten te (h)erkennen
  • Inzicht krijgen in eigen en andermans kwaliteiten
  • Inzicht krijgen in het beeld dat leerlingen/studenten hebben over klasgenoten
  • Samenwerkingsvaardigheden bevorderen
  • Versterken van onderlinge betrokkenheid
  • Creëren van een veilige gezellige sfeer
  • Bevorderen positief groepsgevoel

Voor wie

  • Bovenbouw PO
  • VO
  • MBO

Werkwijze

  • Print voor alle leerlingen/studenten een werblad uit KLIK HIER
  • Verdeel de klas in drietallen.
  • Leerlingen/studenten vullen eerst in stilte het eerste gedeelte van de werkblad in.
  • In drietallen bespreken wat iedereen in het groepje heeft ingevuld
  • Individueel het tweede gedeelte invullen
  • Laat leerlingen/studenten het formulier inleveren: de informatie kan een aanleiding zijn om er in een individueel (begeleidings)gesprek op terug te komen.
  • Bespreek de bevindingen klassikaal na:

Niet voor iedereen is het gemakkelijk om complimenten te ontvangen. Een enkeling vindt het moeilijk om een compliment in ontvangst te nemen. Iemand die een compliment krijgt staat even in het middelpunt van de belangstelling. Niet iedereen vindt dat fijn. Mensen kunnen het moeilijk vinden om zich een houding te geven wanneer ze een compliment krijgen. Zo wordt een compliment wel eens weggelachen of voelt iemand zich verplicht om een complimentje terug te geven.
In de nabespreking kunnen verder de volgende aandachtspunten meegenomen worden.

Tips om een compliment op een goede manier te geven:

  • Doe het persoonlijk
  • Gebruik de ik-vorm
  • Maak het specifiek
  • Maak het zo concreet mogelijk
  • Licht eventueel je compliment toe met een voorbeeld

Tips om een compliment op een goede manier te ontvangen:

  • Maak oogcontact
  • Bedank de ander
  • Twijfel niet aan de goede bedoeling
  • Geniet van het moment

Verder lezen

  • Effectief leren complimenteren, Coert Visser KLIK HIER
  • Welk effect hebben complimenten van de leerkracht op het zelfvertrouwen van leerlingen in de bovenbouw van de basisschool? Wij-leren KLIK HIER
  • Feedback om leren zichtbaar te maken. John Hattie & Shirley Clarke KLIK HIER

De groepsdynamiek positief beïnvloeden?
Dat kan met ‘Complimentenmemory’





Werken aan een veilig pedagogisch klimaat? 
Dat kan met ‘GroepsGedoe 2.0’

Preventief aan de slag om pestgedrag in de groep vóór te zijn?
Dat kan met het ‘Kwartetspel GroepsGedoe’

Grip op de groep krijgen? Volg met je team een workshop

Respect

rood en groen kaartje
rood en groen kaartje
rood en groen kaartje

Lessen die verstoord worden, leerlingen die door elkaar praten, de sfeer die verziekt wordt door ruzietjes: het komt regelmatig voor. Is dat een teken van gebrek aan respect? Tijd om hierover het gesprek aan te gaan in de groep.

Mensen respecteren betekent: Je aanvaardt en waardeert de ander volledig, ongeacht zijn culturele identiteit, gedachtegoed en overtuigingen, afkomst of religie. Je accepteert iemands normen en waarden, behoeften en gevoelens en overschrijdt niet de redelijke grenzen die hij of zij stelt.

Erg belangrijk is het besef dat je respect krijgt door het te geven, niet door het te eisen. Te vaak vloeit (schijn)respect voort uit plichtsgevoel, het proberen te voorkomen van straf, opzien tegen de plek in de hiërarchie, de status en macht die iemand heeft. In al deze gevallen komt het niet van binnenuit.

Respect betekent aanzien, eerbied of waardering, die men heeft voor (of ontvangt van) iemand of iets vanwege zijn kwaliteiten, prestaties of vaardigheden. Het woord betekent oorspronkelijk omzien naar, en vandaar rekening houden met.

“Gebrek aan respect kan, hoewel niet zo agressief, net zo kwetsend zijn als een belediging. ” zegt de Amerikaanse arbeidssocioloog Richard Sennett in zijn boek ‘Respect in een tijd van sociale ongelijkheid’: De ander wordt weliswaar niet beledigd maar krijgt ook geen erkenning. Hij of zij wordt niet gezien als een volwaardig mens die ertoe doet.

“Respect!” roepen jongeren naar elkaar bij wijze van begroeting of als compliment. Respect is juist in de jongerencultuur erg belangrijk. Maar of ze dat ook vertalen naar gedrag in de klas is maar de vraag. Een werkvorm om het gesprek aan te gaan.

Doel

  • Bespreekbaar maken van het thema respect
  • Informatie overbrengen
  • Bewustwording van eigen aannames
  • Elkaar beter leren kennen
  • Bewustwording (groeps)gedrag
  • Effecten zien van groepsgedrag
  • Leren van elkaars inzichten
  • Verschillen (h)erkennen in elkaars visie

Voor wie

Bovenbouw PO
VO
MBO

Werkwijze 1:

  • Print voor elk groepje de stellingen uit. KLIK HIER
  • Print voor iedere leerling/student een werkblad uit KLIK HIER
  • Verdeel de klas in kleine groepjes van drie of vier leerlingen/studenten, ieder groepje krijgt de blaadjes met stellingen en iedere leerling/student een werkblad
  • Leerlingen/studenten knippen de kaartjes uit.
  • Dan lezen ze de stellingen door en vullen het werkblad in
  • Leerlingen/studenten bespreken de antwoorden die ze gegeven hebben in hun groepje.
  • Bespreek klassikaal na
    • Wat valt op?
    • Zijn er grote verschillen tussen de groepen?
    • Waar zijn de groepsleden het over eens?
    • Selecteer de vijf stellingen waar de meeste leerlingen/studenten blijkbaar achter staan.
    • Kies vervolgens de vijf stellingen waarvoor het minst draagvlak is.
    • Wie is er, na anderen gehoord te hebben, van gedachten veranderd?
    • Zijn er afspraken te maken met de opbrengsten van deze les?
  • Laat leerlingen/studenten het werkblad inleveren: het kan een thema vormen tijdens een individueel (mentor)gesprek. Ook kun je na bv een half jaar de leerlingen het werkblad terug geven en laten kijken of ze van gedachten zijn veranderd.

Werkwijze 2:

  • Download de PowerPointpresentatie met de stellingen KLIK HIER
  • Geef alle leerlingen/studenten een rood en een groen kaartje.
  • De begeleider leest de stellingen een voor een voor en de leerlingen/studenten geven aan of ze het ermee eens zijn (door het opsteken van een groen kaartje) of dat ze het er niet mee eens zijn (rood kaartje).
  • Na iedere stelling kunnen een aantal argumenten voor of tegen de stelling worden uitgewisseld.
  • De begeleider leidt de discussie.

Meer informatie en bronnen:

  • Jong, J. (2007). Kapot moeilijk. Amsterdam: Amsterdam University Press.
  • Sennett, R. (2003). Respect In Een Tijd Van Sociale Ongelijkheid. Amsterdam: Byblos.
  • Steenhuis, P. H. (2013, april 18). Wat is dat, respect? Trouw.

Nieuw: KlassenKlets

Door het hele jaar heen is het van belang om de dynamiek in een groep positief te beïnvloeden. Om de sfeer positief te beïnvloeden, om de onderlinge band te versterken en een gevoel van saamhorigheid te creëren zijn kennismakingsactiviteiten nuttig en nodig. KlassenKlets bestaat uit kaartjes met vragen die je op verschillende manieren in de klas kunt gebruiken. Het is ook in te zetten als een bordspel. Hoe dat werkt en meer info zie:

Werken aan een veilig pedagogisch klimaat? Dat kan met ‘GroepsGedoe 2.0’

De groepsdynamiek positief beïnvloeden? Dat kan met ‘Complimentenmemory’

Grip op de groep krijgen? Volg met je team een workshop

Huiswerk onzin?

huiswerk bingokaarten

Huiswerk maken gaat bij de start van het schooljaar goed maar dan komt er vaak de klad in. Het opgeven van huiswerk heeft voordelen en nadelen. Wat is de zin of onzin van huiswerk? Dit keer een werkvorm om het met een klas te hebben over huiswerk maken. Door het spelen van de bingo krijgen leerlingen/studenten zicht op hoe klasgenoten tegen huiswerk maken aankijken. Ook krijg jij als docent/mentor zicht op hoe leerlingen/studenten denken over huiswerk en hoe ze ermee omgaan.
Hierdoor kun je met leerlingen/studenten in gesprek gaan over de zin en onzin van huiswerk en mogelijk tot nieuwe/andere afspraken komen.

Belangrijk om niet alleen de bingo te spelen maar juist na iedere stelling te vragen aan leerlingen/studenten waarom ze het eens of oneens zijn met de stelling. Of waarom juist deze stelling bij hun manier van ‘huiswerken’ past. Omdat leerlingen/studenten stellingen op hun bingokaart doorstrepen of markeren kun je wanneer je de kaarten ingeleverd worden zien wat leerlingen/studentenvinden van huiswerk. Tijdens een (mentor)gesprek zou je daar op terug kunnen komen.

Ook interessant is om deze bingo een keer met het team te spelen. Het woordje ‘ik’ moet dan gelezen worden als ‘mijn leerlingen/studenten’. Hierop zou een gesprek kunnen plaats vinden over de zin of onzin van huiswerk. Wellicht ook een manier om huiswerk tijdens een ouderavond bespreekbaar te maken.

Doel:

  • Op een speelse manier huiswerkperikelen bespreekbaar maken
  • Elkaar beter leren kennen
  • Bewust worden van de manier waarop leerlingen/studenten met huiswerk omgaan
  • Zien dat anderen een andere keuze maken
  • Nadenken over de zin en onzin van huiswerk.

Voor wie

  • Bovenbouw PO
  • VO
  • Mbo

Werkwijze:

  • Print de bingokaartbladen en knip of snijd ze over de helft (of laat leerlingen/studenten dit doen). Er zijn 46 verschillende bingokaarten gemaakt. Print uit wat je nodig hebt om leerlingen 1 of 2 kaarten te geven. Printbare versie KLIK HIER
  • Print ook de lijst met stellingen die op de kaarten staan uit: KLIK HIER
  • Geef iedere leerling/student een (of twee) bingokaart(en)
  • Laat leerlingen/studenten hun naam op het bingoblaadje zetten en leg uit dat het de bedoeling is dat ze de kaarten weer inleveren.
  • Lees de stellingen een voor een voor.
  • Laat de leerlingen/studenten een hand opsteken als ze het er niet mee eens zijn of omdat het niet bij ze past. Ze zetten dan een kruis door de stelling.
  • Vervolgens vraag je leerlingen/studenten hun hand op te steken wanneer ze het er wel mee eens zijn of wanneer de stelling op hen van toepassing is. Ze highlighten dan de stelling met een markeerstift
  • Vraag na iedere stelling een paar leerlingen/studenten waarom ze de stelling afwijzen of omarmen.
  • De eerste leerling/student die een ‘volle kaart’ heeft roept bingo en krijgt een prijsje (huiswerkvrij?)
  • Speel door tot alle kaarten gevuld zijn. Je kunt ook een tweede of derde prijs verzinnen.
  • Bij een valse bingo volgt een sanctie (liedje zingen?)
  • Laat leerlingen/studenten de kaarten inleveren. Bij een mentor gesprek kun je hierop eventueel terugkomen

Verder lezen:

Werkvormen om de saamhorigheid in een groep te versterken:

Soms ‘rommelt’ het in de groep. Het lijkt of de sfeer helemaal verstoord is. Er gebeurt van alles dat de groepsdynamiek op scherp stelt. Het is belangrijk om te blijven investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’.

Ook met het stellingen-pakket ‘GroepsGedoe’ leren leerlingen elkaar beter kennen en leren ze vooral hoe ze zelf invoed kunnen hebben op de dynamiek in de groep.