In het onderwijs zijn er twee natuurlijke momenten waarop je met leerlingen/studenten een nieuwe start maakt. De jaarwisseling na de kerstvakantie en het nieuwe schooljaar na de zomer. Er wordt dan terug gekeken en er worden nieuwe voornemens gemaakt. Met deze werkvorm ‘kaartje volgend schooljaar’ kijken leerlingen/studenten vooral vooruit. Ze sturen een kaartje aan zichzelf dat ze inleveren bij hun mentor. De mentor geeft dit kaartje aan de nieuwe mentor van de leerling. De nieuwe mentor geeft ze in de beginweken van het nieuwe schooljaar weer terug aan de leerling/student. Leerlingen/studenten kunnen zo kijken of hun goede voornemens en plannen nog steeds hetzelfde zijn. Voor de ‘oude’ mentor is het een hulpmiddel bij de overdracht en de nieuwe mentor kan het kaartje wellicht gebruiken bij het eerste mentorgesprek.
Doel
Op een positieve vooruitkijken naar het nieuwe schooljaar
Bewust maken van wat goed gaat
Bewust stilstaan bij wat belangrijk is
Doelen stellen voor het nieuwe schooljaar
Kort, praktisch en concreet formuleren van voornemens
Voor wie
Bovenbouw PO
VO
Mbo
Werkwijze
Print voor alle leerlingen/studenten het werkblad met het kaartje uit. KLIK HIER
Leerlingen/studenten knippen de kaart uit en vouwen er een ‘ansichtkaart’ van.
Ze beantwoorden de vragen, vullen hun adres gegevens in en wanneer ze tijd over hebben kunnen ze een tekening of wens schrijven in het blanco vakje.
Laat de kaarten inleveren en bezorg ze via de nieuwe mentor weer teug na de zomervakantie
Bespreek na óf klassikaal óf in kleine groepjes.
Verder lezen
Dirk van der Wulp: Tijdschrift voor Kinder- en Jeugdpsychotherapie 2008 KLIK HIER
Fredrike Bannink: Optimaal Onderwijs 2021
Artikel “Doelen stellen met behulp van Covey” Cor Verbeek CPS KLIK HIER
Dit school jaar positief afsluiten met leerlingen/studenten?
Vaste gewoonten, rituelen helpen het groepsgevoel te versterken en vast te houden. Bovendien draagt het bij aan een diep menselijk verlangen om deel uit te maken van een groter geheel (Regouin, 2007). Vaste gewoonten en rituelen kunnen er ook voor zorgen dat afscheid nemen goed verloopt. Wanneer een groep ophoudt te bestaan kan dat zorgen voor gevoelens van verlies en onzekerheid. Een docent kan samen met leerlingen/studenten ‘rituelen’ bedenken om het proces te ondersteunen zonder dat er anomie ontstaat en een vervelende sfeer. Zie ook Nivoz Het Kind (Reijnen, 2018)
De afspraken die in de groep gemaakt zijn moeten ook het laatste stukje van het schooljaar nageleefd worden om onrust te beperken. Ook is het extra belangrijk om de groep een positieve boost te geven. Blijf daarbij de focus leggen op wat wel goed gaat. Zorg samen met de groep dat het schooljaar met z’n allen positief afgesloten kan worden zodat iedereen met een goed gevoel de zomervakantie in kan gaan. En zodat leerlingen/studenten met vertrouwen uitkijken naar het komende schooljaar.
Een mooie manier hiervoor is het uitdelen en ontvangen van complimenten.
Doel
Leren complimenteren
(H)erkennen van eigenschappen
Inzicht krijgen in eigen en andermans kwaliteiten
Leren delen van kwaliteiten met de groep
Anderen helpen kwaliteiten te (h)erkennen
Creëren van een veilige gezellige sfeer
Bevorderen positief groepsgevoel
Voor wie
Bovenbouw PO (basisschool)
VO (voortgezet onderwijs)
Mbo
Werkwijze:
Leg ter inspiratie veel kaarten met vaardigheden en positieve eigenschappen op aan elkaar geschoven tafels in het midden van de ruimte. Je kunt deze zelf maken of de kaarten uit het complimentenspel gebruiken. Voor meer info KLIK HIER.
Zet de leerlingen/studenten in een grote kring hier omheen.
Bespreek:
Hoe geef je een compliment op een goede manier?
Wat maakt of een compliment ook goed ‘aankomt’?
Hoe neem je een compliment in ontvangst?
Geef iedereen twee post-its of liever nog etiketjes (die plakken beter)
Leerlingen/studenten schrijven een echt gemeend compliment op in de vorm van een positieve eigenschap of vaardigheid voor degenen naast wie ze zitten. Daarna plakken ze dit compliment op de rug van elke ‘buur’.
Dan gaan leerlingen/studenten rondlopen en bekijken de complimenten van anderen.
Ze geven hier (positief) commentaar op zonder te verklappen wat er op het etiketje staat. Ze vertellen of ze het herkennen en of het ene compliment beter past dan het andere enz.
Na een tijdje gaat iedereen weer zitten en mogen ze hun etiketjes bekijken.
Bespreek klassikaal wat hoe leerlingen/studenten dit ervaren hebben.
Je kunt ook het werkblad gebruiken en daarna met leerlingen/studenten de vragen te bespreken. Voor het downloaden van het werkblad KLIK HIER
Verder lezen
Effectief leren complimenteren, Coert Visser KLIK HIER
Welk effect hebben complimenten van de leerkracht op het zelfvertrouwen van leerlingen in de bovenbouw van de basisschool? Wij-leren KLIK HIER
Feedback om leren zichtbaar te maken. John Hattie & Shirley Clarke KLIK HIER
Goed voorbereiden op de Gouden Weken na de vakantie?
Werken aan een sociaal veilige groep kan met GroepsGedoe 2.0. Een pakket met 74 verschillende stevige kaarten op A5-formaat met daarop stellingen die jongeren aan het denken zetten over hoe ze met elkaar pestgedrag kunnen voorkomen.
Zo aan het eind van het schooljaar is het goed om terug te kijken en vooruit te blikken. Soms zijn leerlingen/studenten wat onzeker in de laatste weken voor de zomervakantie. Er kan in de klas ook een onrustige sfeer ontstaan: de lange weekenden en extra vrije dagen zorgen voor het doorbreken van de dagelijkse routine. Soms zullen leerlingen/studenten ook ongerust zijn over het komend schooljaar. Terugkijken op wat er leuk was en goed ging en vooruitkijken naar de komende weken, de vakantie en het komend schooljaar kan een goede manier zijn om onzekerheden weg te nemen en om de sfeer ook het laatste stukje schooljaar goed te houden. Een speelse manier hiervoor is het werken met een ‘Happertje’. Lekker ontspannen vouwen en in groepjes de vragen beantwoorden.
Doel
Op een positieve manier terugkijken op het schooljaar
Vooruitkijken naar de komende periode
Bewust maken van wat goed gaat
Doelen stellen voor komende periode
Creëren van een prettige, ontspannen en gezellige sfeer
Voor wie
Bovenbouw PO
VO
Mbo
Hbo
Werkwijze
Verdeel de groep in tweetallen of kleine groepjes
Print voor alle leerlingen/studenten het werkblad uit: KLIK HIER
Laat leerlingen het Happertje uitknippen en vouwen.
Sommige leerlingen/studenten kennen dit al en kunnen anderen helpen
Leerlingen/studenten gaan vervolgens elkaar bevragen en in gesprek over die vragen
Bespreek klassikaal de opbrengsten na.
Meer werkvormen om op een positieve manier het jaar af te sluiten:
Soms kan het, tijdens laatste deel van het schooljaar, een uitdaging zijn om leerlingen/studenten te motiveren en doelgericht aan het werk te laten gaan. Het is (hopelijk) mooi weer. Er zijn wat lange weekends waardoor lessen uitvallen en soms routines worden doorbroken. De eindexamens komen er weer aan wat een andere sfeer geeft op school. Het einde van het schooljaar lijkt dichtbij. Soms met veel toetsen die belangrijk zijn om het jaar met voldoendes af te kunnen sluiten. Met deze werkvorm gaan leerlingen/studenten doelen formuleren. Wat willen ze nog bereiken dit schooljaar en waarom is dat voor hen belangrijk? Ze denken na over hun eigen doelen en hoe ze die kunnen bereiken.
Doel
Op een positieve (oplossingsgerichte manier) vooruitkijken naar de komende periode
Bewust maken van wat goed gaat
Reflecteren op eigen proces
Doelen stellen voor komende periode
Doelen praktisch en concreet leren formuleren
Voor wie
Bovenbouw PO
VO
Mbo
Werkwijze
Print voor alle leerlingen/studenten het vragenlijstje uit: KLIK HIER
Maak kaarten met daarop positieve eigenschappen en vaardigheden of gebruik kwaliteitenkaartjes. Je kunt ook kaarten uit ‘Complimentenmemory’ gebruiken. Meer info daarover: KLIK HIER.
Leg de kaarten goed zichtbaar in het lokaal en laat leerlingen/studenten een kaart uitkiezen.
Leerlingen/studenten vullen het vragenlijstje in. Het is de bedoeling dat ze bij de gekozen kaart een heel praktisch doel formuleren.
Laat leerlingen/studenten in tweetallen of in een klein groepje in gesprek gaan over wat ze hebben ingevuld om elkaar te helpen om een zo goed en concreet mogelijk beeld te krijgen van wat ze willen bereiken.
Er mogen verbeteringen of aanvullingen gedaan worden op wat al is opgeschreven naar aanleiding van dit gesprekje.
Bespreek klassikaal de opbrengsten. Leg daarbij de nadruk op vragen als:
Zijn er gezamenlijke doelen?
Wat kunnen we doen om hieraan te werken?
Hoe kunnen we elkaar helpen doelen te bereiken?
Het ingevulde vragenlijstje kan een mooi gespreksonderwerp zijn voor een coaching- of mentorgesprek.
Pakket werkvormen om de groepscohesie te versterken:
Durven leerlingen/studenten op elkaar te vertrouwen? Deze werkvorm gaat over vertrouwen, over durven loslaten, over samenwerken en zorgvuldig communiceren. Maar ook over verantwoordelijkheid nemen en betrouwbaar zijn. De ene leerling/student neemt de ander (geblinddoekt) mee door de ‘jungle’ waarin allerlei obstakels zijn: blind vertrouwen… Na het uitvoeren van deze werkvorm kunnen leerlingen/studenten het werkblad invullen. Het werkblad kan van pas komen tijdens een begeleidings/mentorgesprek.
Doel
Versterken samenwerking
Verbeteren communicatie
Elkaar vertrouwen
Zorgvuldig formuleren
Plezier
Versterken onderlinge band
Bevorderen positief groepsgevoel
Voor wie
Bovenbouw PO
VO
Mbo
Werkwijze
Print voor alle leerlingen/studenten het werkblad uit: KLIK HIER
Maak tweetallen en geef de volgende instructie:
De ruimte wordt zodadelijk een ‘jungle’ waar de een de ander veilig doorheen moet loodsen.
Een van het tweetal is de begeleider, de ander is de volger.
De volger krijgt een blinddoek voor of sluit de ogen.
In de ruimte worden meerdere obstakels gelegd: een tas, omgekeerde stoelen, de prullenbak, een etui of misschien zelfs een medeleerling/medestudent (die zich niet mag verroeren als het tweetal nadert)
De begeleider leidt de geblinddoekte naar de overkant van de ruimte door zo precies mogelijk (alleen mondelinge) instructies te geven. Bijvoorbeeld: “Voor je ligt een tas daar moet je omheen, zet een klein stapje naar links…”
De volger maakt heel kleine stapjes.
Raakt de volger een obstakel dan zijn ze alle twee af en mag het volgende tweetal
Bespreek de oefening goed na met elk tweetal vraag daarbij wat de ander goed deed, welke instructies fijn zijn en welke minder duidelijk. Het volgende tweetal kan dit meenemen in hun poging.
Variatie 1: laat de begeleider meelopen met de volger
Variatie 2: laat meerdere tweetallen tegelijk oversteken (hilarisch maar chaotisch)
Let op: leerlingen/studenten kunnen moeite hebben met het verschil tussen links en rechts…
Verder lezen:
Vertrouwen als vierde basisbehoefte: ‘Goed onderwijs is onderwijs dat deugt’ artikel van Dolf van der Berg KLIK HIER
Vertrouwen en zelfvertrouwen als kwaliteiten van ontwikkeling en leren artikel van Luc Stevens KLIK HIER
Bron
Voor deze werkvorm heb ik het spel ‘Jungle’ als basis genomen en aangepast zodat het paste bij de mijn praktijksituatie. Ik heb naar de oorspronkelijke bron van ‘Jungle’ gezocht maar niet gevonden.
Meer werkvormen om de sociale veiligheid een boost te geven
Er is de keus uit drie spellen met elk een heleboel werkvormen om de groepsdynamiek in je klas op een positieve manier te versterken:
Pakket werkvormen om te komen tot een sociaal veilig klimaat
Voor jezelf opkomen op een goede manier is voor veel mensen moeilijk. De mening van een ander wordt soms heel belangrijk gevonden. Het aangeven van grenzen is moeilijk, zeker voor leerlingen/studenten. Ze kunnen de neiging hebben om ‘Ja ‘ te zeggen terwijl ze eigenlijk veel liever ‘Nee’ zouden zeggen. Niet assertief zijn kan leiden tot ongewenste of heel onveilige situaties. Denk aan ondermijning waarbij leerlingen/studenten zelfs in de criminaliteit terecht kunnen komen. Deze actieve werkvorm maakt leerlingen/studenten bewust van hun eigen handelen en geeft ze de kans om te oefenen om op een andere manier te reageren. Ze ervaren daarbij hoe het op een andere manier te reageren op een situaties een ander ook op een andere manier zal reageren. Twee verschillende werkwijzen aan de hand van herkenbare situaties.
Doel
Bevorderen positief groepsgevoel
Leerlingen/studenten bewust maken van de eigen manier van handelen
Leerlingen/studenten bewust maken van de mate waarin ze voor zichzelf op kunnen komen
Voorkomen/studenten van ondermijning
Leerlingen/studenten laten ervaren hoe eigen reactie invloed heeft op het gedrag van de ander
Leerlingen/studenten handvatten geven om op de-escalerende wijze te reageren
Leerlingen/studenten durven zichzelf te laten zien
Leerlingen/studenten leren de begrippen assertiviteit en sub-assertiviteit
Voor wie
Bovenbouw PO
VO
MBO
Werkwijze
Geef kort een uitleg over wat assertiviteit is en de verschillen met agressiviteit en sub-assertiviteit. Voor info KLIK HIER . Of maak gebruik van de PowerPoint: KLIK HIER
Wanneer je wil checken of leerlingen/studenten een goed beeld hebben bij de begrippen: laat ze het werkblad invullen om te oefenen met de begrippen assertiviteit, sub-assertiviteit en agressiviteit KLIK HIER
Verdeel de klas in groepjes van twee of drie personen
Print de situaties/casussen uit en geef alle groepjes een van de situaties KLIK HIER
Werkwijze 1 in groepjes bespreken:
Ieder groepje krijgt een casus die ze moeten bespreken.
Instructie groepjes:
Lees de casus goed door en beantwoordt de volgende vragen op het werkblad:
Is de situatie herkenbaar?
Wat zouden jullie doen in zo’n soort situatie?
Wat kunnen daarvan de gevolgen zijn?
Wat zijn andere manieren om hiermee om te gaan?
Welke manier is volgens jullie het beste?
Welke manier maakt de problemen groter?
Bespreek de opbrengsten van ieder groepje klassikaal.
Werkwijze 2 Rollenspel
Maak ruimte in het lokaal
Vertel leerlingen/studenten dat in een theatervoorstelling eindeloos geoefend wordt. Dus als het resultaat minder geslaagd is dan leerlingen vooraf hoopten, ligt het vooral daaraan.
Geef leerlingen/studenten niet te lang de tijd om te bedenken en te repeteren: tussen de vijf of tien minuten is voldoende. Dit maakt de presentatie achteraf ‘veiliger’.
Instructie groepjes:
Lees de casus goed door
Bedenk een scene op een manier waarop er niet assertief (dus óf subassertief óf agressief) gereageerd wordt. Bedenk ook met elkaar hoe de scene verloopt als er op een goede manier gereageerd wordt.
Verdeel de rollen
Zorg ervoor dat jullie scene duidelijk begin, midden en een einde heeft.
Aan elkaar presenteren en nabespreken.
Vragen voor de nabespreking :
Wat heeft dit groepje goed gedaan?
Was er assertief, sub-assertief en agressief gedrag te herkennen?
Werkvormen om aan de sociale veiligheid in groepen werken:
Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen. Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.
Nee, niet iedereen is een held. Wel kan iedereen heldhaftig zijn. Niemand is een superman of supervrouw. Maar iedereen kan wel iets doen dat voor anderen ‘super’ is. Dat is waar deze werkvorm om draait. Een groep wordt een supergroep wanneer iedereen zich prettig voelt, waarin iedereen durft te zeggen wat ie wil zeggen. Waarin groepsleden naar elkaar luisteren. Waarin iedereen zich op zijn gemak kan voelen, lekker kan (samen)werken en er een goede sfeer hangt. Een groep waarin iedereen zich verantwoordelijk voelt voor de groep. In een supergroep helpen leerlingen/studenten elkaar, kunnen ze voor zichzelf en voor anderen opkomen en geven ze elkaar complimenten. In zo’n groep accepteren leerlingen/studenten elkaar en hebben er begrip voor dat iedereen anders is.
Doel
Bevorderen positief groepsgevoel
Bewust worden van de invloed die je kunt uitoefenen
Focus van leerkracht en leerlingen/studenten leggen op dat wat goed gaat
De groepsdynamiek positief beïnvloeden
Versterken van onderlinge betrokkenheid
Aandacht richten op positieve eigenschappen van klasgenoten
Inzicht krijgen in het beeld dat leerlingen/studenten hebben over klasgenoten
Voor wie
Bovenbouw basisschool (PO)
Onderbouw voortgezet onderwijs (VO)
Onderbouw MBO
Werkwijze
Vouw voor iedere leerling een briefje twee keer dubbel. Op één briefje staat ‘held’. Geef alle leerlingen een opgevouwen briefje. Een willekeurige leerling krijgt het briefje waarop ‘held’ staat.
Benadruk dat niemand mag weten wie het is want aan het eind van de dag is pas de onthulling. Indien de werkvorm uitgevoerd wordt in het voortgezet onderwijs: de volgende les.
Hij of zij is de held van de dag en daarmee degene die de hele dag aardige dingen doet. Dat kan bijvoorbeeld het geven van eerlijke, goede complimenten zijn, het helpen van iemand, het ongevraagd iets opruimen, enz. De held van de dag doet zijn werk zo onopvallend mogelijk.
De klas moet aan het eind van de dag raden wie de held is. Om dat zo moeilijk mogelijk te maken gaan andere leerlingen ook ‘heldendaden’ verrichten en complimenten uitdelen.
Om leerlingen te helpen kun je kaarten met complimenten in de klas leggen. Die kun je zelf maken of gebruik de kant en klare kaarten uit ‘Complimentenmemory’.
Zet aan het eind van de dag (of de volgende mentorles) op het bord de namen van de leerlingen die genoemd worden als mogelijke helden. Aan degene die een leerling noemt wordt gevraagd waarom en wanneer deze leerling ook een held was. Ook deze leerlingen krijgen dan een positieve boost. Ten slotte mag de echte ‘held’ opstaan.
Vragen vooraf aan de groep:
Wat maakt een held in de eerste plaats een held?
Hoe gaat een held onder andere gewoonlijk te werk?
Wat kan de held bijvoorbeeld op school en in de klas doen?
Vragen achteraf aan de groep:
Wat gebeurde er in de groep doordat er een held van de dag was?
Waardoor hebben “heldendaden” bijvoorbeeld effect?
Hoe kon je weten of de held de echte held was?
Wat is de leukste of mooiste heldendaad die je zag?
Vragen achteraf aan de ‘held’:
Waardoor was het moeilijk om een held te zijn?
Wanneer was het juist gemakkelijk?
Wat of wie maakte het moeilijk ofwel makkelijk?
Wie of wat was daarnaast helpend?
Wat zou je een volgende keer anders doen?
Variaties:
Dit kan een herhaald worden met (terwijl leerlingen dat niet weten) kleine variaties.
Geef meerdere leerlingen een briefje met ‘held’ te geven
Geef niemand een briefje met ‘held’
Geef iedereen een briefje met ‘held’
Literatuur Dirk van der Wulp: Tijdschrift voor Kinder- en Jeugdpsychotherapie 2008 KLIK HIER Fredrike Bannink: Optimaal Onderwijs 2021
Bron:
Voor deze werkvorm kwam de inspiratie uit het het E-Book ’20 werkvormen voor in de klas’ van Jelly Bijlsma. Daarin staat een werkvorm de ‘Complimentensleutel’ waarbij een van de kinderen een sleutel in zijn of haar laatje vindt en daarmee degene is die de hele dag complimentjes gaat geven. Inzien? KLIK HIER
Extra werkvorm om het groepsgevoel te versterken:
Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen. Leerlingen kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.
Leerlingen/studenten zijn zich niet altijd bewust van hun non-verbale communicatie. Met deze werkvorm leren leerlingen/studenten dat ze zonder woorden te gebruiken heel veel kunnen zeggen. Verbale communicatie is dat wat je zegt met woorden. Non-verbale communicatie is dat wat je zegt zonder woorden. Lichaamstaal is veel krachtiger dan wat je met woorden kunt zeggen. Wanneer iemand iets met woorden zegt maar met zijn lijf iets anders laat zien worden niet de woorden maar de lichaamstaal geloofd. Een werkvorm die op actieve en vaak hilarische wijze duidelijk maakt hoe veelzeggend lichaamstaal kan zijn.
Doel
Bewust worden van verschil tussen verbale en non-verbale communicatie
Bewust worden hoe veelzeggend non-verbale communicatie kan zijn
Artikel: “Breng je boodschap overtuigender over” Leraar 24 KLIK HIER Blog: “Wat zegt lichaamstaal over jou en hoe herken je signalen?” Marc Wessels KLIK HIER
Werkvormen om de sociale veiligheid een boost te geven
Om te zorgen voor een positieve groep, om pestgedrag te voorkomen en om een veilig pedagogisch klimaat te bestendigen heeft Kieresoe (spel)materiaal ontwikkeld. Er is de keus uit drie spellen met elk een heleboel werkvormen om de groepsdynamiek in je klas op een positieve manier te versterken:
Pakket werkvormen om te komen tot een sociaal veilig klimaat
Een oefening waarbij duidelijk wordt dat wanneer je iets doorvertelt het nooit een exacte weergave is van het oorspronkelijke verhaal. Leerlingen/studenten gaan nadenken over wat dat betekent wanneer ze luisteren naar roddels en wat het effect kan zijn van het doorvertellen van geruchten.
Doel
Leren gericht en objectief luisteren
Trainen van het geheugen
Bewustwording van de effecten van doorvertellen
Ervaren dat bij doorvertellen het nooit een exacte weergave kan zijn van het oorspronkelijke verhaal
Herkenning van het mechanisme bij doorvertellen
Bewustwording van de gevolgen van verhalen doorvertellen
Leerlingen/studenten de koppeling laten maken naar roddelen en de effecten daarvan
Bewust worden dat goed luisteren alleen niet genoeg is om de ‘waarheid’ te weten
Vier of vijf leerlingen/studenten wachten op de gang.
Een leerling/student zit op de luisterstoel en hoort het verhaal uit eerste hand van de docent die het voorleest.
De eerste leerling/student wordt van de gang gehaald en gaat op de luisterstoel zitten. De leerling/student die op de stoel zat wordt nu de verteller. Deze moet proberen het verhaal zo goed mogelijk door te vertellen.
Vervolgens gaat de leerling/student die geluisterd heeft de volgende halen en vertelt het verhaal zoals deze het onthouden heeft door. En zo gaat het door.
De laatste leerling/student vertelt uiteindelijk de laatste versie aan de groep.
Het ‘publiek’ moet zo stil mogelijk zijn en moet proberen niet te reageren wanneer er fouten insluipen. Dat kan soms erg moeilijk zijn.
Probeer ervoor te zorgen dat alle leerlingen/studenten een keer op de ‘luisterstoel’ gezeten hebben.
Vaak blijft er maar weinig over van het oorspronkelijke verhaal. Het is goed om aan het eind het originele verhaal nogmaals voor te lezen.
Bespreek klassikaal na aan de hand van onderstaande vragen en/of laat leerlingen/studenten een werkblad invullen. Voor een printbare versie van het werkblad: KLIK HIER
Vragen voor de nabespreking:
Hoe komt het dat het verhaal verandert?
Wat valt vooral op?
Wat gebeurt er met de nonverbale communicatie en de lichaamstaal. Hoe komt dit?
Wat betekent dit voor wanneer je zelf een verhaal over iemand hoort?
Wat kunnen de gevolgen zijn van zo’n doorverteld verhaal?
Werkblad Om het geleerde op persoonlijke, reflectieve manier te verwerken kunnen leerlingen het werkblad invullen. Het kan ook een mooie huiswerkopdracht zijn.
Verder lezen
Artikel School en Veiligheid “Tik-Tok roddelkanalen” KLIK HIER
Artikel Kuiper G. “Roddel en geruchten als vormen van communicatie” KLIK HIER
Bron
Deze werkvorm heb ik geschreven en vorm gegeven zodat het paste bij mijn praktijksituatie. Ik heb naar de oorspronkelijke bron gezocht maar niet gevonden.
Werkvormen om de saamhorigheid in een groep te versterken:
Het is, na een vakantie bij voorbeeld, belangrijk om opnieuw te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’.
Het geeft soms gedoe in de groep op het moment dat leerlingen/studenten gevraagd wordt om in groepjes samen te werken. Door casussen met elkaar te bespreken en/of ze daadwerkelijk uit te spelen ontstaat er inzicht in wat er precies gebeurt en welke mogelijke oplossingen er voor handen zijn.
Doel
Samenwerkingsvaardigheden bevorderen
Bewust worden van eigen reserves wanneer het gaat om groepswerk
Bevorderen positief groepsgevoel
Bewust worden van de invloed die je kunt uitoefenen
Bewust worden van de eigen rol in een groep
Reflecteren op het eigen functioneren in een groep
Ieder groepje krijgt een casus die ze moeten uitspelen.
Vertel leerlingen/studenten dat in een theatervoorstelling eindeloos geoefend wordt. Dus als het resultaat minder geslaagd is dan leerlingen vooraf hoopten, ligt het vooral daaraan.
Geef leerlingen/studenten niet te lang de tijd om te bedenken en te repeteren: een minuut of tien is voldoende. Dit maakt de presentatie achteraf ‘veiliger’.
Instructie groepjes:
Lees de casus goed door
Bedenk een manier waarop je kunt laten zien hoe dit gebeurt: maak er een scene van.
Verdeel de rollen
Zorg ervoor dat jullie scene duidelijk begin, midden en een einde heeft.
Aan elkaar presenteren en nabespreken.
Vragen voor nabespreking:
Wat heeft deze scene ons willen zeggen?
Was wat er gebeurde herkenbaar?
Wat heeft het groepje leerlingen/studenten goed gedaan?
NB: De gebruikte situaties zijn eigen casussen gebaseerd op praktijk en ervaring
Verder lezen:
Bakker, M., & Mijland, I. (2009). Handboek positieve groepsvorming. Oirschot: Quirijn.
Remmerswaal, J. (2013). Handboek groepsdynamica. Amsterdam: Boom.
Werkvormen om de saamhorigheid in een groep te versterken:
Het is wanneer ‘groepjes maken’ in een klas niet gemakkelijk verloopt, belangrijk om opnieuw te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’.
