Wat past bij welk beroep?

Hoe kies je een passende vervolgopleiding of een baan? Voor leerlingen/studenten lijken de keuzes oneindig wat kiezen moeilijk maakt. Voor verschillende taken en bij bepaalde beroepen zijn soms specifieke eigenschappen belangrijk. Met deze LOB werkvorm denken leerlingen/studenten na over welke vaardigheden en eigenschappen bij verschillende beroepen passen.

Wat past bij welk beroep?

Doel

  • Bewust worden van kwaliteiten/vaardigheden die nodig zijn voor bepaalde beroepen
  • Nadenken over eigen kwaliteiten en vaardigheden
  • Bewust worden van eigen (arbeids)competenties
  • Bewust worden van eigen mogelijkheden, kansen en wensen

Voor wie

  • Bovenbouw basisschool (PO)
  • Voortgezet onderwijs (VO)
  • MBO

Werkwijze

Voor deze werkvorm zijn verschillende kaartjes nodig met daarop vaardigheden die leerlingen/studenten mogelijkerwijs bezitten of willen verwerven. Het is fijn wanneer er veel kaartjes zijn. Je kunt deze kaartjes zelf maken maar je zou ook ‘Complimentenmemory’ kunnen aanschaffen waarin zo’n 100 stevige kaarten zitten op A5-formaat die voor deze werkvorm heel geschikt zijn. Voor meer informatie KLIK HIER. Voor bestellen KLIK HIER
Wil je de kaartjes zelf maken denk dan aan vaardigheden zoals ‘samenwerken’, ‘luisteren’, ‘is precies’, ‘heeft veel ideeën’ enzovoort.

  • Print de beroepenkaartjes op A4-formaat voor alle leerlingen uit: KLIK HIER
  • Verdeel de groep in tweetallen.
  • Maak kaarten met vaardigheden of gebruik de kaarten van ‘Complimentenmemory’.
  • Leg de kaarten open op aan elkaar geschoven tafels centraal in het lokaal.
  • De leerlingen/studenten krijgen een blaadje met daarop 30 verschillende beroepenkaartjes die ze gaan uitknippen.
  • Vervolgens gaan leerlingen/studenten in tweetallen overleggen welke twee eigenschappen het best bij een beroep horen.
  • Vervolgens mogen leerlingen/studenten de beroepenkaartjes op de complimentenkaarten leggen.

Nabespreking
Bespreek na aan de hand van de volgende vragen:

  • Over welk beroep hebben jullie het langst gediscussieerd?
  • Wat valt op wanneer je naar het resultaat kijkt?
  • Welke complimentenkaart heeft het meeste beroepenkaartjes? Welke het minst?
  • Wie weet welk beroep hij/zij gaat kiezen?
  • Wie weet welk beroep hij/zij zeker niet gaat kiezen? 

Verder lezen:

https://wij-leren.nl/loopbaanorientatie-begeleiding-loopbanen-vo-leerlingen.php

https://www.nro.nl/sites/nro/files/media-files/effectieve-loopbaanorientatie-en-loopbaanbegeleiding-in-het-vmbo.pdf

Extra werkvormen om het groepsgevoel te versterken:

Gedoe in groepen vóór zijn ?

Om gedoe in groepen vóór te zijn. Om te voorkomen dat pestgedrag ontstaat heeft Kieresoe twee spellen ontwikkeld:

Groepsrollen

Groepsrollen

Groepsrollen ontstaan vanuit de zoektocht naar veiligheid. Het is een basisbehoefte van de mens. Zonder veiligheid kan een leerling/student zich niet ontwikkelen, niet leren. Als er geen veiligheid is moeten ze voortdurend op hun hoede zijn, steeds klaar zijn om te vluchten of te vechten. Er blijft dan weinig energie over voor andere zaken.
In een groep wil iedereen erbij horen zonder eigenheid te verliezen. Ieder gaat daar op een eigen wijze mee om. De een zal meer ruimte vragen dan de ander. Als een leerling/student zich veilig voelt zal deze zich betrokken voelen bij de groep en daardoor beter functioneren.
Mensen hebben voorkeursgedrag. In een nieuwe groep of een nieuwe situatie zullen mensen geneigd zijn dit gedrag te laten zien. In een groep ontstaan dan als vanzelf rollen en gedragspatronen. Deze werkvorm geeft inzicht in rollen die leden van een groep mogelijk kunnen aannemen.

Doel

  • Samenwerkingsvaardigheden bevorderen
  • Bewust worden van eigen reserves wanneer het gaat om groepswerk
  • Bevorderen positief groepsgevoel
  • Bewust worden van de invloed die je kunt uitoefenen
  • Bewust worden van de eigen rol in een groep
  • Reflecteren op het eigen functioneren in een groep

Voor wie

  • Bovenbouw basisschool (PO)
  • Voortgezet onderwijs (VO)
  • MBO
  • HBO

Werkwijze









  • Print de groepsrollen uit. Voor een printversie: KLIK HIER
  • Verdeel de klas in kleine groepjes of tweetallen.
  • Geef elke leerling/student een vel met deze kaartjes en vragen beantwoorden in een werkblad over deze rollen.
  • Voor de printversie van het werkblad: KLIK HIER








  • Nabespreken met de hele klas.
  • Laat leerlingen/studenten het werkblad inleveren: is mogelijk een mooie input voor een individueel mentorgesprek.

Literatuur:

Belbin, M. R. (2010). Teamrollen op het werk. Den Haag: SDU uitgevers.
Engelen R, v. (2022). De groepscode. Huizen: Pica.
Remmerswaal, J. (2013). Handboek groepsdynamica. Amsterdam: Boom/Nelissen.
https://www.schoolenveiligheid.nl/kennisbank/groepsdynamica-in-de-klas/
https://www.kieresoe.nl/groepsvorming-en-sociale-veiligheid/





Extra werkvorm om het groepsgevoel te versterken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Gedoe in groepen vóór zijn ?

Om gedoe in groepen vóór te zijn. Om te voorkomen dat pestgedrag ontstaat heeft Kieresoe twee spellen ontwikkeld:

Seksuele intimidatie

foto stellingen seksueel grensoverschrijdend gedrag

Seksueel grensoverschrijdend gedrag

Seksueel grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar maken in de klas is niet altijd gemakkelijk. Niet elke leerkracht voelt zich capabel om dit met leerlingen/studenten te bespreken en voelt zich ongemakkelijk bij dit toch precaire onderwerp. Bovendien weet je niet altijd of dergelijke problematiek speelt bij leerlingen in je klas.
Toch is het belangrijk om met leerlingen/studenten te bespreken wat wel of niet grensoverschrijdend is. En wat ze dan kunnen doen. Hier is geen duidelijk eenduidig recept voor te geven: iedere situatie is weer anders.
Hierbij werkvormen met stellingen om het praten over grensoverschrijdend gedrag gemakkelijker te maken.
In de eerste werkvorm gaan leerlingen/studenten eerst in groepjes aan de slag met stellingen op papier gevolgd door een plenaire bespreking van de opbrengsten.
De tweede werkvorm is een klassikaal gesprek met behulp van een PowerPointpresentatie

Doel:

  • Bespreekbaar maken van seksueel grensoverschrijdend gedrag
  • Respecteren van eigen en andermans grenzen
  • Respectvol om leren gaan met elkaar
  • Bewust worden van eigen en andermans (voor)oordelen
  • Bewust worden van diversiteit in de groep
  • Positieve groepsvorming

Voor wie

  • VO
  • MBO

Werkwijze 1:

  • Print voor elk groepje stellingen uit. KLIK HIER
  • ieder groepje krijgt de blaadjes met stellingen en een rood, een groen en een wit vel papier (A3).
  • Verdeel de klas in kleine groepjes van drie of vier leerlingen/studenten
  • Leerlingen/studenten knippen de kaartjes uit.
  • Dan lezen ze de stellingen door en beslissen welke afgewezen worden en op een rood vel terecht komen.
  • De stellingen waar men het mee eens kan zijn komen op een groen vel en die waarover men twijfelt op een wit papier.
  • Leerlingen/studenten bespreken nogmaals de gemaakte keuzes en plakken de kaartjes op het rode, groene of witte vel.

Nabespreking
– Bespreek met de groep de opbrengsten. 
– Leg/hang daarvoor alle vellen met stellingen van de verschillende groepjes bij elkaar.
– Hierdoor ontstaat een beeld van wat de groep vindt.
– Selecteer de vijf stellingen waar de meeste leerlingen/studenten blijkbaar achter staan.
– Kies vervolgens de vijf stellingen waarvoor het minst draagvlak is.

Mogelijke vragen:
– Zijn er grote verschillen tussen de groepen?
– Waar zijn de groepsleden het over eens?
– Wat valt op?
– Welke stellingen liggen op het witte vel? Wordt daar verschillend over gedacht?
– Wie is er, na anderen gehoord te hebben, van gedachten veranderd?
– Zijn er afspraken te maken met de opbrengsten van deze les?

Werkwijze 2:

  • Download de PowerPointpresentatie met de stellingen KLIK HIER
  • Geef alle leerlingen/studenten een rood en een groen kaartje.
  • De begeleider leest de stellingen een voor een voor en de leerlingen/studenten geven aan of ze het ermee eens zijn (door het opsteken van een groen kaartje) of dat ze het er niet mee eens zijn (rood kaartje).
  • Na iedere stelling kunnen een aantal argumenten voor of tegen de stelling worden uitgewisseld.
  • De begeleider leidt de discussie.

Meer informatie en tips:

Meer werkvormen om de onderlinge verbondenheid in een groep te versterken:

Werkblad Nieuwjaar

foto werkblad nieuwjaar 2024

Een korte werkvorm om het nieuwe jaar in te luiden. Het is een werkblad dat leerlingen/studenten kunnen invullen tijdens een mentorles maar wat ook gebruikt kan worden voor een specifiek vak. Leerlingen/studenten gaan daardoor reflecteren en heel praktische doelen stellen voor zichzelf. Wanneer ze dit blad inleveren bij de docent heeft deze een mooi aanknopingspunt voor een begeleidingsgesprek.

Doel:

  • Terugkijken op de afgelopen periode
  • Bewust maken van wat goed gaat
  • Bewust maken van wat er al geleerd is
  • Reflecteren op eigen proces
  • Doelen stellen voor komende periode
  • Doelen praktisch en concreet leren formuleren

Voor wie

Bovenbouw PO
VO
MBO

Werkwijze

  • Download het werkblad: KLIK HIER
  • Laat leerlingen/studenten het werkblad invullen.
  • Leerlingen/studenten leveren het werkblad in zodat het op een later tijdstip een leidraad kan zijn voor een gesprek met de mentor of de vakdocent.

Verder lezen

Literatuur en bronnen

Dirk van der Wulp: Tijdschrift voor Kinder- en Jeugdpsychotherapie 2008 KLIK HIER

Fredrike Bannink: Optimaal Onderwijs 2021 Artikel “Doelen stellen met behulp van Covey”

Cor Verbeek CPS KLIK HIER

Werkvormen om de saamhorigheid in een groep te versterken:

Na de kerstvakantie ‘rommelt’ het vaak weer in de groep. Het lijkt of de sfeer helemaal verstoord is. Leerlingen/studenten hebben elkaar vrij lang niet gezien en in de vakantie is er van alles gebeurd dat de groepsdynamiek op scherp stelt. Het is belangrijk om opnieuw te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’.

Ook met het stellingen-pakket ‘GroepsGedoe’ leren leerlingen/studenten elkaar beter kennen en leren ze vooral hoe ze zelf invoed kunnen hebben op de dynamiek in de groep.

Kerstles

Kerstles

De laatste les voor de kerstvakantie wordt een ‘kerstles’ die een mooie invulling kan krijgen door terug te blikken op het jaar en evalueren op een positieve, constructieve manier.
Het onderwijs tijdschrift ‘Van 12 tot 18’ koos deze les uit om te publiceren in het decembernummer.


Met deze werkvorm gaan leerlingen/studenten eerst kijken naar wat goed gaat binnen de klas, de sfeer in de groep duiden. Het kan zinvol zijn om de opbrengsten hiervan te delen met anderen die met deze groep werken. Daarna maken leerlingen/studenten een persoonlijke evaluatie op een oplossingsgerichte wijze. Laat leerlingen/studenten de evaluatie inleveren: in een individueel gesprek geeft het handvatten om de voortgang te bespreken.

Doel:

  • Op een positieve (oplossingsgerichte manier) terugkijken op de afgelopen periode
  • Bewust maken van wat goed gaat in de groep
  • Bewust maken van wat er al geleerd is
  • Reflecteren op eigen proces
  • Doelen stellen voor komende periode

Voor wie

Bovenbouw PO
VO
MBO

Werkwijze:

  • Tijdens deze kerstles gaan leerlingen/studenten evalueren en terugkijken op het schooljaar tot nu toe.
  • Verdeel de leerlingen/studenten in groepjes van drie of vier leerlingen.
  • Laat ze in groepjes steeds evaluatieve vragen bespreken en beantwoorden. Geef ze daarbij de opdracht om een positieve insteek te kiezen: het moet geen klachtenuurtje worden.
  • Kies uit deze evaluatievragen de vragen die bij je groep passen of maak eigen vragen. Voor een printbare versie van de evaluatievragen KLIK HIER

Vragen

  • Wat is het meest positieve aan deze groep?
  • Op welke momenten is het fijn in deze groep?
  • Waar is deze groep goed in?
  • Wat heeft deze groep nodig om goed te kunnen samenwerken?
  • Wanneer kunnen wij het beste werken in de klas?
  • Wat zijn sterke eigenschappen van deze klas?
  • Welke drie woorden zou je gebruiken om deze klas te omschrijven?
  • Noem drie dingen die een nieuwe docent zou moeten weten over deze klas?
  • Noem drie dingen die een nieuwe leerling/student zou moeten weten over deze klas?
  • Op welk moment of tijdens welke les waren wij als klas supergoed bezig?
  • Welke les of welke werkvorm of oefening moeten we zeker nog een keer doen?
  • Bespreek de opbrengsten klassikaal en maak bij iedere vraag een top drie van antwoorden en noteer die op het (digi)bord.
  • Welke vaardigheid of compliment past hierbij voor deze groep? Laat hierbij óf leerlingen/studenten zelf complimenten/vaardigheden bedenken of laat leerlingen/studenten kiezen uit complimentenkaarten van het spel ‘Complimentenmemory’ (KLIK HIER voor meer info).
  • Laat leerlingen/studenten tot slot van de les het sterren formulier invullen. Voor een printbare versie van het sterrenformulier KLIK HIER
Sterrenformulier dat leerlingen individueel invullen

Verder lezen:

  • Dirk van der Wulp: Tijdschrift voor Kinder- en Jeugdpsychotherapie 2008 KLIK HIER
  • Fredrike Bannink: Optimaal Onderwijs 2021

Meer werkvormen om de saamhorigheid in een groep te versterken:

Werken aan een veilig pedagogisch klimaat? Dat kan met ‘GroepsGedoe 2.0’

Werkvorm Concentratie

Leerlingen oefenen concentratie door een ‘levend standbeeld’ te spelen. Ze spelen ‘Britse Wachters’ die niet bewegen en nergens op reageren. Overige leerlingen spelen toeristen die alles doen om ze aan het lachen/reageren te krijgen. Beide groepen concentreren zich op een andere manier. De Britse Wachters sluiten zich af van hun omgeving en de toeristen komen een voor een aan de beurt. Wanneer ze niet aan de beurt zijn moeten ze stil zijn: de wachters moeten reageren op degene die iets aan het doen is en niet op de rest.
Leerlingen vinden dit een superleuke oefening. Om voor een veilige sfeer te zorgen is het goed om duidelijke instructies te geven

Doel

  • Bewustwording eigen concentratie vaardigheid
  • Bewust leren afsluiten van omgeving
  • Effect ervaren wanneer iemand niet ‘te bereiken’ is
  • Durven ‘gek’ doen voor de klas
  • Versterken positieve sfeer in de groep
  • Creëren van een veilige gezellige sfeer

Voor wie

Bovenbouw PO
VO

Werkwijze

  • Voor deze werkvorm is ruimte nodig in het lokaal. Een groepje van 6-8 leerlingen staat steeds voor de klas, de overige leerlingen zitten in een ruime halve cirkel aan de kant. Later zullen zij een voor een langs dit groep je lopen.
  • Vraag vooraf wie van zichzelf denkt een goede concentratie te hebben en een levend standbeeld zou kunnen zijn.
  • Instructie vooraf:
    • Wanneer je voor de klas staat sta je helemaal stil, je mag niet bewegen, niet lachen, niet hoesten. Je kijkt recht voor je uit en reageert niet op wat er gebeurt. Pas als de docent het aangeeft mag je weer bewegen. Dat kan soms best lang duren.
    • De overige leerlingen zijn ‘toeristen’ en lopen één voor één langs en proberen de Britsen Wachters aan het lachen te maken. Ze houden zich aan de volgende regels:
    • geen onaardige dingen zeggen of zaken noemen die privé zijn
    • geen schrik effecten veroorzaken
    • 2 meter afstand bewaren: de Britse Wachter niet aanraken
    • Je mag alles doen: vogeltjesdans, moppen tappen, radslag doen, gekke bekken trekken enz
    • Let wel: je bent op school dus ongepaste opmerkingen of gedragingen zijn niet toegestaan
    • De docent is de scheidsrechter/jury bent en niet klasgenoten!
    • Laatste die overblijft is de winnaar.
    • Wachters mogen met hun ogen knipperen en ademhalen: verder niets, niet niezen, krabben, wiebelen of (glim)lachen: is af. Leerlingen die af zijn sluiten aan bij de ‘toeristen’.
  • Het is goed om de leerlingen vóór de klas even te helpen om in de concentratie te komen
  • Nabespreken. Kloppen de eigen verwachtingen van leerlingen?
  • Laat leerlingen tot slot een evaluatieformulier invullen waarin ook meer info staat over concentratie en hoe dat bij deze leerling werkt.
  • Voor het downloaden van het evaluatieformulier KLIK HIER

Verder lezen

  • Artikel Nationale Onderewijsgids “Hoe zorg je voor meer concentratie in het onderwijs” KLIK HIER
  • Artikel Human door Iza Omlo “Concentratieproblemen bij jongeren” KLIK HIER

Extra werkvorm om het groepsgevoel te versterken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Gedoe in groepen vóór zijn ?

Om gedoe in groepen vóór te zijn. Om te voorkomen dat pestgedrag ontstaat heeft Kieresoe twee spellen ontwikkeld:

Vaardigheden eigen maken

Samenwerken, luisteren, geconcentreerd werken. Steeds vaker wordt het belang benadrukt dat leerlingen/studenten vaardigheden zoals de 21st century skills bezitten. Hierover is veel info te vinden bijvoorbeeld via de SLO  of Leraar24.
Maar vragen we weleens aan leerlingen/studenten zélf hoe dit soort vaardigheden geleerd kunnen worden? Deze werkvorm kan hierbij worden ingezet. Leerlingen/studenten gaan in groepjes bedenken hoe een vaardigheid geleerd kan worden, welke stapjes daarvoor gezet kunnen worden en wie of wat daarbij kan helpen.

Voor downloaden KLIK HIER

Doel

  • (H)erkennen van vaardigheden
  • Bewust worden van de mogelijkheden en voordelen van vaardigheden
  • Inzicht krijgen in eigen en andermans vaardigheden
  • Leren van elkaars inzichten
  • Leerlingen/studenten bewust maken van hulpbronnen
  • Bevorderen positief groepsgevoel
  • Samenwerkingsvaardigheden bevorderen

Voor wie

  • Bovenbouw PO
  • VO
  • MBO

Werkwijze

  • Download het stappenplan: KLIK HIER
  • Print het stappenplan 12 keer uit op A4 formaat.
  • Maak kaartjes met vaardigheden gebruik het Kwaliteitenspel of kies geschikte vaardigheden uit ‘Complimentenmemory’ (meer info: KLIK HIER).
  • Verdeel de klas in 4 groepen.
  • Bedenk welke vaardigheden door welk groepje worden uitgewerkt
  • Geef iedere groep 3 kaarten en 3 stappenplannen (voor iedere vaardigheid een).
  • Iedere groep gaat overleggen en de stappenplannen invullen per vaardigheid.
  • Bespreek klassikaal de opbrengsten.
  • Nabespreking
  • Wat valt op?
  • Hebben de groepjes het verschillend aangepakt?
  • Hoe zouden leerlingen/studenten zelf zo’n stappenplan kunnen gebruiken?

Verder lezen

  • Artikel SLO “21st century vaardigheden” KLIK HIER
  • Artikel Leraar 24: “Een nieuwe kijk op vaardigheden voor nu en in de toekomst” KLIK HIER

Extra werkvorm om het groepsgevoel te versterken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Gedoe in groepen vóór zijn ?

Om gedoe in groepen vóór te zijn. Om te voorkomen dat pestgedrag ontstaat heeft Kieresoe twee spellen ontwikkeld:

Grip op de groep krijgen? Volg met je team een workshop

Goed in….

klas speelt complkimentenmemory

Na een vakantie is het goed om weer even met de groepsvorming bezig te zijn. Laat leerlingen/studenten reflecteren en (opnieuw) met elkaar kennismaken op weer een heel andere manier zodat ze elkaar nog beter leren kennen. De werkvorm ‘Goed in…’ is hier erg geschikt voor en werkt oa met oplossingsgerichte vragen.

Voor deze werkvorm zijn veel (ongeveer 50) verschillende kaartjes nodig met daarop eigenschappen en vaardigheden die leerlingen/studenten mogelijkerwijs bezitten of willen verwerven. Het is fijn wanneer er heel veel kaartjes zijn, er mogen ook dubbele kaartjes tussen zitten: Leerlingen/studenten hebben dan wat te kiezen en soms zal een kaartje geschikt zijn voor meer dan één leerling/student. Je kunt deze kaartjes zelf maken, je kunt Kwaliteitenkaartjes gebruiken maar je zou ook ‘Complimentenmemory’ kunnen aanschaffen waarin zo’n 100 stevige kaarten zitten op A5-formaat die voor deze werkvorm heel geschikt zijn. Voor bestellen KLIK HIER

Doel:

  • (opnieuw) kennismaken
  • Leren reflecteren
  • (H)erkennen van eigenschappen
  • Inzicht krijgen in eigen en andermans kwaliteiten
  • Leren delen van kwaliteiten met de groep
  • Anderen helpen kwaliteiten te (h)erkennen
  • Creëren van een veilige gezellige sfeer
  • Bevorderen positief groepsgevoel

Voor wie

  • Bovenbouw PO
  • VO
  • MBO

Werkwijze

  • Print voor iedere leerling/student het werkblad: KLIK HIER
  • Maak kaarten of gebruik Complimentenmemory kaarten. Leg de kaarten open op een paar aan elkaar geschoven tafels en zet leerlingen er in een grote kring omheen.
  • Leerlingen/studenten kiezen allemaal 2 kaarten. Een kaart waarop een vaardigheid of eigenschap staat die ze bezitten en een met een vaardigheid of eigenschap waaraan ze willen werken.
  • In de nabespreking vertelt elke leerling/student om de beurt waarom juist voor deze kaarten is gekozen.
  • Is dit voor jou klas nog te moeilijk dan kun je ervoor kiezen om eerst in tweetallen leerlingen/studenten laten bespreken welke kaart ze hebben gekozen en waarom.
  • Ook het uitkiezen van de kaarten kun je leerlingen/studenten individueel in stilte laten doen of juist in overleg in een tweetal of in een klein groepje. Dit kan als voordeel hebben dat leerlingen/studenten elkaar helpen positieve vaardigheden te vinden.
  • Tot slot kun je leerlingen/studenten op een werkblad laten opschrijven welke kaarten ze hebben gekozen en waarom. Je kunt ze daarbij laten nadenken hoe ze zich de vaardigheid die ze graag willen gaan beheersen eigen kunnen maken. Na een paar weken kun je de werkbladen weer uitdelen en leerlingen/studenten laten kijken hoever ze zijn met het halen van de doelen die ze zich gesteld hebben.

Verder lezen:

  • Oplossingsgericht werken in het onderwijs artikel door Dirk van der Wulp KLIK HIER
  • Bannink, F. (2021). Optimaal Onderwijs. Amsterdam: Boom.
  • Effectief leren complimenteren, Coert Visser KLIK HIER
  • Welk effect hebben complimenten van de leerkracht op het zelfvertrouwen van leerlingen in de bovenbouw van de basisschool? Wij-leren KLIK HIER
  • Feedback om leren zichtbaar te maken. John Hattie & Shirley Clarke KLIK HIER

Extra werkvormen om het groepsgevoel te versterken:

Gedoe in groepen vóór zijn ?

Om gedoe in groepen vóór te zijn. Om te voorkomen dat pestgedrag ontstaat heeft Kieresoe twee spellen ontwikkeld:

Vertrouwen

formulier vertrouwen

We hebben het vaak over vertrouwen. We moeten op elkaar vertrouwen, we moeten op onszelf vertrouwen. We moeten ergens vertrouwen in hebben. Onze hele samenleving is gebaseerd op basis van vertrouwen.

Om te peilen wat leerlingen/studenten vinden wat vertrouwen is en om een beeld te krijgen van de sociale veiligheid in een groep kun je leerlingen/studenten een vragenlijst laten invullen en deze klassikaal te bespreken. De formulieren in laten leveren: het bevat voor de docent interessante informatie over hoe een leerling/student denkt over vertrouwen, controle en ‘snitchen’. Wellicht zullen soms antwoorden aanleiding geven om individueel na te praten met een leerling/student.
De vierde aflevering van de podcast GroepsGedoe gaat over vertrouwen. Ik bevraag daarin experts, docenten en leerlingen/studenten over dit onderwerp.

Doel

  • Inzicht krijgen in de sociale veiligheid binnen de groep
  • Bevorderen positief groepsgevoel
  • Leren van elkaars inzichten
  • Nadenken over wat maakt dat het goed gaat in de groep

Voor wie

  • Groep 8 PO
  • VO
  • MBO

Werkwijze

  • Laat leerlingen/studenten het formulier invullen
  • Laat leerlingen/studenten in tweetallen of kleine groepjes elkaars antwoorden bespreken
  • Bespreek vervolgens klassikaal vraag voor vraag
  • Laat leerlingen/studenten het formulier inleveren : het geeft wellicht aanleiding tot een individueel gesprek.

Om het formulier te downloaden KLIK HIER

Verder lezen:

  • Vertrouwen als vierde basisbehoefte: ‘Goed onderwijs is onderwijs dat deugt’ artikel van Dolf van der Berg KLIK HIER
  • Vertrouwen en zelfvertrouwen als kwaliteiten van ontwikkeling en leren artikel van Luc Stevens KLIK HIER

Meer werkvormen om de saamhorigheid in een groep te versterken:

Grensoverschrijdend gedrag

Voorleesverhaal

Het is niet altijd gemakkelijk om (seksueel)grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar te maken op school. Niet elke leerkracht voelt zich capabel om dit met leerlingen/studenten te bespreken of voelt zich ongemakkelijk bij dit toch precaire onderwerp. Bovendien weet je niet altijd of dergelijke problematiek speelt bij leerlingen/studenten in je klas.
Toch is het belangrijk om met leerlingen/studenten te bespreken wat wel of niet grensoverschrijdend is. En wat ze dan kunnen doen. Hier is geen duidelijk eenduidig recept voor te geven: iedere situatie is weer anders.
Een van de manieren is het aan de hand van een verhaal te bespreken.

Doel

  • Leerlingen/studenten betrekken bij een maatschappelijk thema
  • Leerlingen/studenten bewustmaken van seksueel grensoverschrijdend gedrag
  • Leerlingen/studentenlaten nadenken over hoe zij hier mee zelf omgaan
  • Leerlingen/studenten laten nadenken over hoe moeilijk het is om ‘nee’ te zeggen in sommige situaties
  • Leerlingen/studenten bewust maken van hulpbronnen

Voor wie

  • Bovenbouw PO
  • VO
  • MBO

Werkwijze

Lees het verhaal voor en bespreek het met de klas. Dit kan op verschillende manieren:

  • Bespreek het klassikaal aan de hand van vragen
  • Laat leerlingen/studenten vragen in groepjes bespreken
  • Laat leerlingen/studenten vragen schriftelijk beantwoorden en ga in de les erop in gesprek over de antwoorden

Mogelijke vragen

Kijk welke vragen passen bij de leeftijd (en belevingswereld) van je leerlingen/studenten. De vragen zijn gemaakt voor alle leeftijden. Vul ook aan met eigen vragen

  • Wat kan Francien doen?
  • Wie kan haar helpen?
  • Wat maakt het moeilijk om er iets van te zeggen tegen haar moeder?
  • Waarom is hier sprake van ‘grensoverschrijdend gedrag’?
  • Wat maakt dat ‘grensoverschrijdend gedrag’ vaak verborgen blijft?
  • Nee-zeggen is soms moeilijk. Hoe komt dat?
  • Wat maakt dat slachtoffers bang zijn dat ze niet geloofd worden?
  • Soms kijken mensen weg, doen alsof ze het niet gezien of gemerkt hebben. Hoe komt dat?
  • Bij wie kun je terecht wanneer je grensoverschrijdend gedrag meemaakt?
  • Bij wie zou je zoiets op school kunnen melden? Zou je dat durven?
  • Welke tips zou je Francien geven?
  • Heeft de buurman ook hulp nodig denk je?

Download het verhaal HIER

Extra werkvormen om het groepsgevoel te versterken:

Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen/studenten kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.

Gedoe in groepen vóór zijn ?

Om gedoe in groepen vóór te zijn. Om te voorkomen dat pestgedrag ontstaat heeft Kieresoe twee spellen ontwikkeld: