CoronaGedoe.

Coronavirus: Het jaar 2020 zal onthouden worden als het jaar waarin het Covid 19 de wereld verlamde.
Het is een periode met veel angst, verdriet, boosheid en eenzaamheid. Maar er is ook verbondenheid, flexibiliteit en waardering voor anderen. Het leven in een ander ritme met andere prioriteiten is ook leerzaam. Mensen hebben geleerd afstand te bewaren en geworsteld om toch nabijheid en saamhorigheid te creëren.

Voor jongeren een verwarrende en soms moeilijke periode, de coronavirus tijd. De scholen dicht en onderwijs op afstand. De kindertelefoon stond roodgloeiend, huiselijk geweld nam toe, het was in veel gezinnen zacht gezegd niet gezellig. Tegelijk zien leerlingen op sociale media de mooie filmpjes en foto’s voorbijkomen van gezellige thuiswerk-sessies aan de keukentafel.

Terwijl ze zelf te maken hebben met een broertje dat zit te klieren, een vader die vindt dat iedereen stil moet zijn zodat hij kan bellen. Met een oma waar ze niet naar toe kunnen. Met een televisie die de hele tijd aanstaat op een nieuwszender en het alsmaar gaat over het gevaarlijke coronavirus.

Beelden op sociale media en televisie

Ze zien sociale media en televisie met tegenstrijdige berichten. Met beelden van IC’s waar mensen op hun buik liggend, vol slangetjes lijken te stikken. Met beelden van over de hele wereld, mensen zingend op hun balkon, presidenten die het coronavirus ontkennen of zeggen dat mensen bleekwater moeten drinken. Lege straten en pleinen, gesloten winkels en horeca. Beelden van ‘handhavers’ die belaagd worden, van mensen die minutenlang applaudisseren voor het personeel in de zorg. Beelden van eenzame bejaarden in verzorgingstehuizen, van kinderen op ‘berenjacht’, van waarschuwingen en van overal afzetlint.

‘Nieuw normaal’

Weer terug op school komen leerlingen terecht in een ‘nieuw normaal’ met voor de kinderen op de basisschool inmiddels weer ‘volle’ klassen en in het VO met kleine groepjes. Ik zie dat de VO-scholen vooral veel geïnvesteerd hebben in hoe hygiëne en afstand bewaren gerealiseerd kan worden. Er werd gepast en gemeten, er werden looproutes bedacht en roosters gemaakt. Opnieuw werd gekeken hoe lessen gedeeld, gestreamd konden worden met leerlingen ìn de klas en de thuiszitters tegelijk.

Vooral aandacht voor de technisch- instrumentele kant. Dat is niet zo vreemd: onderwijsmensen zijn vaak doeners. Gewend om problemen aan te pakken en op te lossen. Veel is ook te doen over hoe eventuele (leer)achterstanden weg te werken, hoe in de vakken vooral de hoofdzaken met leerlingen behandeld worden. Wat eventueel naar volgend schooljaar overgeheveld kan worden. Hoe leerlingen bijgespijkerd kunnen worden.

Welbevinden van leerlingen

Er moet niet alleen maar aandacht zijn voor schoolse vakken. Hoe leerlingen zich voelen in de groep, hoe de groep zelf (opnieuw) gaat functioneren is belangrijk voor het welbevinden van iedereen. Leerlingen zijn nu een veel langere periode niet op school geweest dan tijdens de zomervakantie. Juist sociaal-emotionele competenties en het bijsturen van groepsdynamische processen zijn in deze periode belangrijk. Het laatste stukje schooljaar moet goed vorm krijgen want dat vormt weer de basis voor een goede start volgend schooljaar.   

Het is goed om met leerlingen terug te kijken op de afgelopen periode en het gesprek aan te gaan. Beelmateriaal kan daarbij helpen. Afbeeldingen kunnen leerlingen helpen woorden te geven aan datgene wat niet ongezegd moet blijven. Wanneer je leerlingen een afbeelding laat kiezen kan de keuze voor een bepaalde afbeelding al veelzeggend zijn. Bovendien zegt een beeld vaak meer dan woorden kunnen uitdrukken. Er zijn overal goede ‘coronavirus’-afbeeldingen te vinden op internet.

Lesmateriaal

Mijn eigen lesvoorbereiding is uit de hand gelopen. Ik heb een spel/werkvormen pakket ontwikkeld en uitgegeven (zie www.kieresoe.nl/coronagedoe). Nog niet gemakkelijk om rekening te houden met de anderhalve meter. De verkoop loopt heel snel dus ben ik nu aan het nadenken hoe ik het materiaal online beschikbaar kan maken. Want ook na de zomervakantie is het goed om tijdens de opstart van het jaar terug te kijken op deze periode.

Daarnaast is het van belang dat binnen een school docenten met elkaar in gesprek blijven, ervaringen en bevindingen uitwisselen. Dat zorgt voor een gezonde, flexibele en lerende organisatie waarin veranderen mogelijk blijft.

Lucy Reijnen juni 2020

Artikel verscheen in de Nationale Onderwijsgids