‘Over de streep’ is een werkvorm die is overgewaaid uit de Verenigde Staten. Een heftige werkvorm daar waarbij middelbare scholieren tijdens ‘Challenge Day’ een anti-pestprogramma volgden. Intussen is het een veel gebruikte kennismakingswerkvorm. Tijdens deze ‘light-variant’ leren studenten/leerlingen elkaar beter kennen. Met de vragen die gesteld worden kan eindeloos gevarieerd worden.
Bij deze oefening is het erg belangrijk goed voor te bereiden. Het is belangrijk te weten dat leerlingen (ongewild) bij deze oefening grenzen overschrijden. Soms kunnen zaken voor leerlingen/studenten te confronterend zijn of worden ze aan een persoonlijk dilemma of trauma herinnerd. Het is zaak zorgvuldig af te wegen welke vragen er gesteld worden. Wanneer de vragen erg persoonlijk worden kan het ‘zwaar’ worden. De oefening is luchtig te houden door erg afwisselend te zijn in de vraagstellingen, bouw makkelijke vragen in zodat er momenten zijn dat ze even niet hoeven nadenken. Vragen stellen over grappige of ongemakkelijke situaties kunnen ook voor ‘lucht’ zorgen. “Degenen die weleens een wind gelaten hebben op een ongepast moment gaan naar die kant de rest gaat naar de andere kant.” “Wie weleens een trui achterstevoren of binnenstebuiten aan heeft gehad en dat pas op school gemerkt heeft gaat aan deze kant staan de rest gaat naar de andere kant.”
Zorg voor vaart in de oefening en laat weinig ruimte voor twijfel. Daardoor is het ook niet zo erg wanneer een leerling/student per ongeluk aan de verkeerde kant gaat staan. Kort nabespreken na een vraag kan maar maak het niet te lang.
Doel
- Kennismaken met elkaar en de docent
- Aandacht richten op elkaar en op de groep
- Versterken onderlinge band
- Creëren van een veilige gezellige sfeer
- Persoonlijke zaken durven delen
Voor wie
- Bovenbouw PO
- VO
- Mbo
- HBO
Werkwijze
- Kies van tevoren de stellingen of vragen waarmee je in deze klas wil werken.
- Voor deze werkwijze is veel ruimte nodig want hierbij komen leerlingen/studenten letterlijk in beweging.
- Er worden steeds stellingen voorgelezen. Groepsleden die het eens zijn met de stelling gaan naar rechts, degenen die het er niet eens zijn gaan links staan. In het midden mag (nog) niet.
- Dan gaan groepsleden proberen met argumenten leerlingen/studenten laten wisselen van kant.
- Wanneer iemand een nuance aanbrengt mag iedereen die dit goed vindt een stap naar het midden zetten.
- Hou vaart in het ‘spel’ en zorg ervoor dat iedereen een inbreng heeft.
- Leg uit aan studenten/leerlingen dat de keuze voor of tegen een stelling vaak moeilijk kan zijn. Zeg dat het niet erg is om van gedachten te veranderen. Nadenken is in essentie van gedachten veranderen…
TIP:
Soms hebben jongeren de neiging om aan één kant te blijven staan. Laat leerlingen/studenten bij de eerste stelling kiezen voor links of rechts gaan staan. Wanneer de volgende stelling aan de beurt is moeten ze niet rechts of links gaan staan maar aan voor- of achterzijde van de ruimte. Er zijn dan niet twee maar vier kanten waar leerlingen/studenten naar toe kunnen lopen. Ervaring leert dat wanneer leerlingen/studenten sowieso in beweging moeten komen ze ook eerder geneigd zijn écht te kiezen.
Variatie
- Werk op dezelfde manier als bij werkwijze 1, alleen laat je nu leerlingen/studenten niet zelf voor of tegen een stelling kiezen maar je verdeelt ze in twee groepen. Een groep is vóór en de andere groep is tegen de stelling.
- Laat leerlingen/studenten argumenten bedenken voor een stelling waar ze wellicht helemaal niet achter staan. Zo worden ze bewust van het feit dat je een stelling van twee kanten kunt bekijken.
- Maak de groepen steeds anders van samenstelling en zorg voor inbreng van iedereen.
Vragen over de streep voorbeelden voor een brugklas
- Ben je thuis de jongste, oudste, middelste
- Kies tussen: pizza/shoarma
- Heb je een huisdieren
- Doe je aan sport
- Ben je blij of niet blij van de basisschool af te zijn
- Rekenen of taal wat is leuker
- Wie vindt het spannend om een gesprekje met een vreemde te beginnen? En wie vindt dat makkelijk?
- Wie is er weleens bang om uitgelachen te worden
- Wie is er weleens onzeker over zijn uiterlijk
- Wie is er weleens bang geweest dat je er niet bij hoort
- Wie vindt het sowieso moeilijk om zijn vinger op te steken ook als je het antwoord weet.
- Wie speelt een instrument
- Friet of poffertjes
- Wie is weleens bang geweest dat er over je geroddeld wordt
- Wie heeft er ADD ADHD OCD Autisme of dyslectie
- Wie heeft er een bril, lenzen, kunstgebit of een houten been.
- Muziek of handvaardigheid wat is leuker
- Wie heeft er wel eens heimwee wanneer je op kamp gaat of gaat logeren
- Van wie hebben ánderen weleens gezegd dat ze goed kunnen zingen/dansen
Bron
Over de streep is een onderdeel van ‘Challenge Day’: een beproefde methode om respect en meeleven tussen de scholieren te stimuleren en vooroordelen tegen te gaan. Het stamt uit het Amerikaanse televisieprogramma ‘If You Really Knew Me‘.
Meer info:
- Over de streep documentaire NPO KLIK HIER
- Artikel/ervarings verhaal ‘Alleen zij gaat over de streep. Nu wordt het spannend, wat doet de klas?’ Nivoz KLIK HIER
Werkvormen om aan de sociale veiligheid in groepen werken:
Het blijft belangrijk om te investeren in groepsbindende activiteiten: kennismakingsspellen, werkvormen die een positieve sfeer in de groep bestendigen. Een mooie manier daarvoor is werken met ‘complimentenmemory’. De kaarten met positieve eigenschappen en vaardigheden kunnen gekoppeld worden aan de verschillende groepsrollen.
Leerlingen kunnen dan eerst een aantal kaartjes uit het spel kiezen waarvan ze denken dat het bij hen past en daarna kijken in hoeverre dat strookt met de groepsrol die ze zichzelf hebben toebedeeld. Ook hierover kun je als mentor later in gesprek.
Gedoe in groepen vóór zijn ?
Om gedoe in groepen vóór te zijn. Om te voorkomen dat pestgedrag ontstaat heeft Kieresoe twee spellen ontwikkeld:
